از اولین وسایلی که در صنعت ساخت‌وساز به چشم می‌خورد جرثقیل ساختمانی است که از ماشین‌آلات سنگین محسوب می‌شود و دیدن آن برای ما بسیار شگفت‌انگیز است. معمولاً تصاویری که ما از انواع جرثقیل‌ها در ذهن داریم، جثه عظیم آنها در حالی است که بار سنگینی را حمل می‌کنند. اکثریت ما واژه جرثقیل را شنیده‌ایم و با این دسته از ماشین‌ها مواجه شده‌ایم اما کاربرد انواع جرثقیل‌ها بسیار متفاوت هستند که ما در این مقاله از پله به توضیح تفاوت‌ها و کاربرد‌های مختلف آنها می‌پردازیم.
انواع مختلف جرثقیل های ساختمانی
جرثقیل وسیله‌ای است مجهز به کابل و قرقره که برای بلند کردن و پایین آوردن مواد استفاده می شود. جرثقیل‌ها معمولاً در صنعت ساختمان و ساخت تجهیزات سنگین مورد استفاده قرار می گیرند. جرثقیل ساختمانی معمولاً سازه‌هایی موقتی بوده که بر روی زمین ثابت شده اند یا بر روی یک وسیله نقلیه به صورت سفارشی نصب می‌شوند.
جرثقیل‌ها را میتوان از طریق اپراتور مستقر در کابین جرثقیل یا توسط ایستگاه کنترل رادیویی هدایت کرد. اما در نهایت مسئولیت ایمنی سایتی که در آن جرثقیل قرار دارد بر عهده اپراتور است.
جرثقیل ساختمانی در ظرفیت های کمتر از 2 تن، جرثقیل ۲ تن ،۳ جرثقیل 4 تن ،۵ جرثقیل تن ، جرثقیل ۶ تن ، جرثقیل ۸ تن ، جرثقیل ۱۰ تن ، جرثقیل ۱۲ تن ، جرثقیل ۱۶ تن ، جرثقیل ۲۰ تن ، جرثقیل ۲۴ تن ، جرثقیل ۳۲تن ، جرثقیل 40 تن، جرثقیل ۴۸ تن ، جرثقیل ۵۰ تن ، ۶۴ جرثقیل تن ، ۲۴۰ تن، جرثقیل 360 تن ، جرثقیل 500 تن و …. تولید می‌شوند.
جرثقیل های متحرک
از انواع جرثقیل های مختلف میتوان به جرثقیل های متحرک اشاره کرد که استانداردترین و پرکاربردترین نوع جرثقیل است که امروزه در صنعت ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد. چیزی که باعث می شود این جرثقیل ساختمانی بسیار متنوع باشد ، توانایی تحرک آن است. در محیط‌های ساختمانی ، نزدیک شدن هر چه بیشتر به محل جابجایی تجهیزات بسیار ضروری ولی دشوار است.
جرثقیل متجرک اما می‌تواند به راحتی در چنین موقعیتی قرار گیرد و تجهیزات را با ظرفیت بالا انتقال دهد.
جرثقیل های تلسکوپی
این مدل که امروزه استفاده زیادی از آنها می‌شود، در بازوی خود تعدادی لولۀ نصب شده در داخل همدیگر دارد. مکانیسم هیدرولیکی به کار رفته در آن می‌تواند طول بازو را افزایش یا کاهش دهد.
امروزه بیشتر جرثقیل های ساختمانی از نوع جرثقیل تلسکوپی هستند. همانند جرثقیل بوم‌دار متحرک ، یک قاب آهنی نیز برای جرثقیل‌های تلسکوپی ساخته شده است تا ارتفاع مناسب برای بالابر فراهم کند.
تاورکرین
تاور کرین نوعی جرثقیل تعادلی است. در صورت ثابت بودن روی زمین، کرین تاورکرین اغلب می‌تواند به بهترین ارتفاع و ظرفیت بلند کردن تجهیزات دست پیدا کند و در ساخت بناهای بلند نیز از آن استفاده شود.
برخی از کرین تاورهای بزرگ می‌توانند به ارتفاعی بالغ بر ۱۰۰۰ متر دسترسی داشته باشند! کرین تاورها ماشین هایی بسیار باورنکردنی هستند. نکته مهمی که باید در مورد کرین تاور توجه داشته باشید این است که چون آنها از ارتفاع خاصی عبور می‌کنند، مهم است که کرین تاورها به سازه ساختمانی متصل باشند تا به همراه پیشرفت پروژه ارتفاع خود را افزایش دهند.
جرثقیل های بوم‌دار
کامیون های بوم‌دار یا کامیون‌های جمع کننده جرثقیل‌هایی هستند که تحرک بسیار خوبی را ارائه می دهند. تیرهایی که به صورت عمودی یا افقی امتداد دارند، برای تراز کردن و تثبیت جرثقیل در هنگام بلند کردن اجسام استفاده می شوند. ظرفیت این جرثقیل ها به ندرت از ظرفیت ۵۰ تن فراتر می رود. تطبیق پذیری این جرثقیل‌ها در تحرک و دسترسی به اجسام زیاد است.
جرثقیل های مخصوص زمین‌های ناهموار
این نوع جرثقیل به همراه چهار لاستیک بسیار بزرگ برای عملیات خارج از جاده طراحی شده است. تیرهای تعادل به صورت عمودی و افقی گسترش می یابند تا جرثقیل را هنگام بلند کردن اجسام تثبیت کنند.
این نوع جرثقیل ها دستگاه‌هایی تک موتور هستند که از همان موتور برای تأمین نیروی تمام جرثقیل استفاده می‌شود. از این جرثقیل برای سازه‌هایی که دارای زمین های ناهموار، خاک و سنگی قرار دارند، استفاده می‌شود. با توجه به توانایی جرثقیل برای جابجایی در اطراف سایت، آن را به عنوان یک جرثقیل پشتیبان برای بالابرهای سبک در پروژه‌های بزرگراه، ساخت و ساز و زیرساخت تبدیل کرده است.
جرثقیل های لودر
یکی دیگر از انواع جرثقیل های مختلف جرثقیل های لودر است که یک بازوی مفصل هیدرولیکی است که در یک تریلر تعبیه شده است و برای بارگیری تجهیزات روی یک تریلر استفاده می‌شود. در صورت عدم استفاده از جرثقیل، بخش های بیشماری را می توان در یک فضای کوچک قرار داد. ظرفیت این جرثقیل ها طی سالها افزایش چشمگیری داشته است. در حال حاضر جرثقیل‌های لودر دارای ظرفیت ۲۰۰ تن در بازار امروز هستند.
جرثقیل های سقفی
جرثقیل های سقفی که از آن به عنوان جرثقیل معلق نیز یاد می‌شود، معمولاً در کارخانه‌ها مورد استفاده قرار گرفته که برخی از آنها قادر به حمل بارهای بسیار سنگین هستند. جرثقیل‌های سقفی بزرگتر (که به عنوان جرثقیل جالوت شناخته می شوند) در کارخانه های کشتی سازی و کارخانه‌های بزرگ تولیدی در فضای باز قابل استفاده هستند.
این بالابرها بر روی واگن برقی تنظیم شده‌اند و در یک یا دو جهت حرکت می‌کنند، این جرثقیل‌ها در مکان‌های مرتفع و اغلب در امتداد ناحیه مونتاژ نصب می‌شوند.
معرفی جرثقیل های ثابت
همان گونه که از اسم جرثقیل‌های ثابت مشخص می‌باشد این نوع جرثقیل‌ها بر روی زمین ثابت می‌شوند.
ثابت بودن آنها روی زمین باعث می‌شود تا نهایت ظرفیت خود را در بلند کردن و بالا بردن انواع مختلف تجهیزات و مصالح به کار بگیرند.
در جرثقیل‌های ثابت امکان افزایش ارتفاع نیز وجود دارد.
جرثقیل‌های ثابت در جهت بالابردن بار و مصالح مانند اسکلت‌های فولادی به کار می‌روند.
برخلاف جرثقیل‌های متحرک، جرثقیل‌های ثابت بخاطر پایداری بهتر، قابلیت بالابردن بار در ارتفاع بیشتری را دارا می‌باشند.
استفاده و به کارگیری جرثقیل‌های ثابت ساختمانی اغلب در قراردادهای مهندسی ساختمان مرسوم می‌باشد.
انواع جرثقیل ثابت
- مدل سر چکشی
- جرثقیل دروازه‌ای
- مدل تاورکرین
- جرثقیل سقفی
نکات ایمنی استفاده از جرثقیل ثابت
- محدودیت‌های انواع جرثقیل ثابت خود را به خاطر بسپارید.
- تعمیر و نگهداری از جرثقیل‌ها مورد مهمی است و باید پیگیری شود.
- در هر بار استفاده از جرثقیل‌ها بازرسی جرثقیل را انجام دهید.
- چک کنید که قلاب جرثقیل مانعی نداشته باشد.
- هیچ باری را بر روی افراد منتقل نکنید.
- تجهیزات بالابر را بررسی کنید.
- بار را تاب ندهید.
تفاوت جرثقیل های ثابت و جرثقیل های متحرک
جرثقیل‌های متحرک ماشین‌هایی هستند که قابلیت جابه‌جایی و چرخش دارند.
کار با جرثقیل‌های متحرک سریعتر بوده و راه اندازی و تنظیم آنها آسانتر می‌باشد.
برای کار احتیاج به فضای زیادی ندارند.
بر خلاف جرثقیل‌های متحرک جرثقیل‌های ثابت می‌توانند به ارتفاعات بیشتری نسبت به جرثقیل‌های متحرک برسند.
علاوه بر مورد فوق قابلیت بالابردن اجسام سنگین و بزرگ را دارا می‌باشند.
جرثقیل های ساختمان سازی چه کاربردی دارد؟
جرثقیل ماشینی قدرتمند و سنگین است که برای بالا و پایین آوردن اجسام سنگین، ماشین آلات و غیره با کمک کابل و قرقره استفاده می‌شود. بیشتر در ساخت و سازهای سنگین و ساخت تجهیزات سنگین استفاده می شود. بدون کمک از جرثقیل های ساختمان سازی هیچ ساختمانی را نمی‌توان ساخت، به دلیل اینکه برای ساخت ساختمان نیاز به جابه‌جایی قطعات بزرگ و سنگین زیادی مانند تیرآهن، ژنراتور‌های برق، بتن ریزی و غیره کاربرد داریم.
کاربرد‌های جرثقیل‌های ساختمان سازی
- جابه‌جایی کانتینر‌ها در اطراف کشتی‌ها و مراکزحمل‌ونقل
- ساختمان‌های تجاری و مسکونی مرتفع
- حمل بعضی ماشین آلات در ارتفاع زیاد
- مونتاژ محصولات بتن پیش ساخته
- انتقال اجسام سنگین در سوله و انبار
- جابه‌جایی کالاها در بنادر
- ساخت سد، پل و سیلو
- احداث و عملیات ریل گذاری
- و غیره
اجزای جرثقیل های ساختمان سازی
اگر بخواهیم اجزای تمامی جرثقیل های ساختمانی را به چند دسته تقسیم کنیم، میتوان تقسیم بندی زیر را در نظر گرفت:
- پایه جرثقیل های ساختمانی، که برای پایداری و حفظ تعادل آن به قطعه بتنی سنگینی پیچ شده است.
- دکل به پایه وصل می‌شود و برای ارتفاع دادن به جرثقیل مورد استفاده می‌شود.
- قسمت متحرک جرثقیل های ساختمانی، این قسمت شامل موتور و چرخ دنده‌ها است که عامل چرخش جرثقیل است.
نکات ایمنی برای استفاده از جرثقیل های ساختمان سازی
-
- تجهیزات بالابر را قبل استفاده چک کنید.
- بازرسی از جرثقیل‌ها را در هر مرحله انجام دهید.
- چک کنید که قلاب جرثقیل درگیر مانعی نشده باشد.
- تعمیر و نکات مهم مربوط به نگهداری از جرثقیل‌ها را باید جدیی بگیرید.
- بار را تاب ندهید.
نتیجه‌گیری
کسب اطلاعات کافی درباره انواع جرثقیل‌ها و کاربرد آنها باعث می‌شود مطابق با نیاز پروژه خود، ابزار‌ها و ماشین‌آلات مناسبی را تهیه کنید. با انتخاب ابزار هوشمندانه و دقیقاً متناسب با نیاز خود، سرعت و دقت بیشتری را به تیم و محل کار خود وارد می‌کنید که سودآوری شما را بیشتر می‌کند. همان‌طور که در این مقاله خواندید، انواع جرثقیل‌های ثابت و متحرک، کاربرد‌های متفاوتی دارند. انواع جرثقیل برای سهولت در انجام کار‌ها ساخته‌شده‌اند. استفاده مناسب از هر کدام می‌تواند انتخاب هوشمندانه‌ای در فرآیند ساخت‌وساز شما باشد.
منبع: جرثقیل تهران –سیوان لند