محاسبه هزینه ساخت ساختمان

ساخت یک بنا هیچوقت کارِ آسانی نبوده و همیشه از لحاظ مادی و روحی بارِ سنگینی بر دوش کارفرما و صاحب ملک بوده خصوصاً این چند سال اخیر که تحریم‌ها و نوسانات بازار نیز روزبه‌روز بر گرانی‌ها افزوده و باعث افزایش هزینه‌های ساخت، خرید مصالح و مزد کادر اجرایی شده است.

این علت موجب شده تا هر فردی قبل از اقدام به ساخت به فکر مقدار بودجه لازم بیافتد.

برای براورد میزان بودجه لازم نیز نیاز به براورد هزینه‌های ساخت است .

مقاله امروز پله مختص و ویژه به نقد این موضوع می‌پردازد.

مهم‌ترین سرفصل‌های هزینه ساخت ساختمان

انتخاب سرفصل‌های هزینه، آغازگر سیستم حسابداری در پروژه‌های ساخت‌وساز هستند. بنابراین تعیین صحیح این موارد برای ثبت دقیق هزینه‌ها و در نهایت دریافت گزارشات کاربردی بسیار مهم است. البته، در ساخت هر بنا، هزینه‌ها بسیار متنوع هستند و بسته به نوع و اندازه ساختمان، همچنین شرایط سازنده ممکن است متفاوت از یکدیگر باشند. اما به‌طور کلی می‌توان موارد زیر را به‌عنوان سرفصل هزینه برای عموم ساختمان‌ها برشمرد.

  1. هزینه‌های ساختاری: 

    شامل هزینه‌های بنایی مانند بنای سازه، سقف، دیوارها، پله‌ها و ستون‌ها می‌شود.

  2. هزینه‌های سیستم‌های حفاظتی: 

    شامل هزینه‌های نصب و راه‌اندازی سیستم‌های اطفاء حریق، سیستم‌های امنیتی و دوربین‌های مداربسته است.

  3. هزینه‌های سیستم‌های برقی و نورپردازی: 

    شامل هزینه نصب سیستم‌های برقی از جمله سیم‌کشی، پریزها، سوئیچ‌ها و نورپردازی داخلی و خارجی ساختمان است.

  4. هزینه‌های سیستم‌های مکانیکی: 

    شامل هزینه نصب و راه‌اندازی سیستم‌های گرمایشی، سرمایشی، تهویه مطبوع، سیستم‌های آب و فاضلاب و سیستم‌های گاز است.

  5. هزینه‌های پوششی: 

    شامل هزینه‌های نصب کف‌پوش، کاشی و سرامیک، نما، آسانسور، پنجره‌ها و درب‌ها است.

  6. هزینه‌های نصب تجهیزات و تاسیسات داخلی: 

    شامل هزینه نصب و راه‌اندازی تجهیزات داخلی مانند کابینت‌ها، سیستم‌های صوتی و تصویری، سیستم‌های ارتباطی و سیستم‌های اطلاعاتی است.

  7. هزینه‌های نظارت و مدیریت پروژه: 

    شامل هزینه‌های مهندسی، مشاوره، نظارت فنی، مدیریت اجرایی و هزینه‌های مرتبط با مدیریت زمان، هزینه‌های مواد و تجهیزات، هزینه‌های نیروی کار و پرداخت حقوق و مزایای کارکنان ساختمانی، هزینه‌های مرتبط با مجوزها و مصوبات قانونی، و هزینه‌های مرتبط با برنامه‌ریزی و کنترل مالی پروژه می‌شود

  8. هزینه های بیمه، مالیات و …

  9. هزینه زمین

لازم به ذکر است که این فقط برخی از سرفصل‌های هزینه در ساخت ساختمان است و هزینه‌ها می‌توانند بسته به نوع و محدوده پروژه متغیر باشند.

مراحل ساختمان سازی به ترتیب

شروع کار و تهیه نقشه

تهیه نقشه اولین گام برای شروع مراحل ساختمان سازی است. در نقشه ساختمان، قسمت‌ های مختلف مانند متراژ، زیربنا، اتاق‌ ها، تعداد طبقات، نوع کاربری و غیره همگی نمایش داده می‌ شود.

برای تهیه نقشه ساختمان، اولین گام این است که مدارک زمین را به شهرداری بفرستید تا آن‌ها را تایید و یک دستور تهیه نقشه برای شما تعیین کند. بعد از اینکه نقشه شما طراحی شد، باید مجددا نقشه را به شهرداری بفرستید تا تایید نهایی شود. بعد از تایید نهایی، یک پروانه ساخت که همان شناسنامه ساختمان است، برای شما صادر می‌ شود.

گودبرداری

خب حالا به سراغ اصلی‌ ترین کار برای شروع ساختمان‌ سازی می‌ رویم که همان گودبرداری است. عمق گودبرداری با توجه به تعداد طبقات و همچنین میزان بار وارد شده در پی ساختمان تعیین می‌ شود.

این کار باید در نهایت دقت و توسط مهندس سازه انجام شود؛ چرا که هرگونه اشتباه در محاسبات گودبرداری خطرات زیادی را برای ساختمان و ساکنان آن ایجاد خواهد کرد.

بتن‌ ریزی و آرماتوربندی

در این مرحله باید داخل گود به لایه 10 الی 15 سانتی‌ متری با بتن پر شود؛ کارایی این بتن به این صورت است که بار وارده از سازه را تحمل می‌ کند و اجازه نشت کردن ساختمان را نمی‌ دهد. بعد از آن پی ساختمان را با میلگردهای مش شده آرماتوربندی می‌ کنند.

قالب‌ بندی و بتن‌ ریزی

در این مرحله، با استفاده از قالب‌ های چوبی، باید محلی که بتن ریزی شده است را قالب‌ بندی کرد. نکته مهم اینجاست که قالب‌ ها باید چرب باشند؛ این به خاطر این است که قالب چرب داخل بتن نمی‌ چسبد. اجرای این مرحله به استحکام ساختمان کمک زیادی خواهد کرد؛ پس بهتر است توسط افراد متخصص و در نهایت دقت انجام شود.

انتخاب و اجرای اسکلت اصلی ساختمان

پیش از این بارها در مورد اسکلت بندی ساختمان با هم صحبت کردیم. ساختمان‌‎ ها هم می‌ توانند فلزی باشند و هم بتنی! اگر استحکام سازه برای شما اولویت بیشتری دارد. مسلما بهتر است که اسکلت سازه‌ از نوع فلزی باشد. البته هر کدام از این دو مورد، مزایا و معایب خاص خود را دارند و باید بسنجید که کف کدام ترازو برای شما سنگین‌تر است؟! اسکلت بتنی برای سازندگان از نظر اقتصادی به صرفه‌ تر است؛ چرا که  قیمت آهن آلات استفاده شده در سازه، از قیمت بتن بسیار بیشتر خواهد بود.

اولین مسئله در ساخت ساختمان، فونداسیون یا پی ساختمان است. ممکن است خیلی از افراد فقط در اصلاح این واژه  را شنیده باشند و آشنایی زیادی با آن ندارند. پی به فرآیند مستحکم‌ سازی ساختمان گفته می‌ شود. در اصل، پی می‌ تواند بخش قابل توجهی از نیرویی که توسط آپارتمان تولید می‌ شود را دریافت کرده و آن را به زمین منتقل کند.

با انتقال نیروی ساختمان به زمین، ارتعاشاتی که ساختمان را تهدید می‌ کند، به حداقل می‌ رسد و نتیجه این کار، استحکام بالای سازه خواهد بود.

دیوارچینی

این مرحله همان‌ طور که از اسم آن مشخص است، مربوط به استفاده از آجر از دیوارهای پیش ساخته است. دیوارهای پیش ساخته از نظر اقتصادی به صرفه‌ تر هستند؛ از استحکام بیشتری برخوردارند و البته عایق صوتی و حرارتی بهتری نسبت به آجر دارند.

اجرای تاسیسات

بعد از تکمیل دیوارچینی، نوبت به اجرای تاسیسات می رسد. اجرای تاسیسات شامل مراحلی مانند لوله‌ کشی گاز، لوله‌ کشی آب، اجرای شبکه برق و … می شود. انجام هر یک از این تاسیسات، تخصص و مهارت خود را دارد که باید توسط نیرو حرفه ای انجام شود؛ زیرا این تاسیسات در زیر گچ دیوار و قسمت های داخلی تعبیه می شوند و اگر اجرای صحیحی نداشته باشند، موجب مشکلات زیادی خواهند شد.

اندود دیوارها و گچ‌ کاری

گچ‌ کاری یا همان سفیدکاری هم با مسطح کردن گچ روی دیوارها انجام می‌ شود و بعد کاملا کشته‌ کشی شده تا برای رنگ آمیزی مشکلی به وجود نیاید.

کف ‌سازی، آب‌ بندی و فرش کردن کف با ملات

در این مرحله، باید کف ساختمان با لایه‌ ای از ملات پوشانده شود. بعد از خشک شدن، کف خانه را با موزاییک، کاشی و یا هر چیز دیگری می‌ پوشانند و آب‌ بندی می‌ کنند تا از استحکام آن مطمئن شوند.

کاشی‌ کاری دیوارها

کاشی کاری دیوارها با شاقول انجام می‌ شود. بعد از این که کاشی‌ کاری کاملا خشک شد، باید آن ها را با سیمان سفید بندکشی کنند.

تکمیل سقف

برای این کار هم می‌ توان از سقف کاذب استفاده کرد و هم اینکه از داخل به وسیله گچ کاری، سقف را تکمیل کرد. معمولا گچ کاری در گذشته انجام می‌ شد و یک روش سنتی است.

بعد از این که این مرحله انجام شد، نمای ساختمان به عنوان آخرین مرحله ساخت و ساز اجرا می‌ شود و بعد از تمیز کردن محل، ساختمان آماده به مالک تحویل داده می‌ شود.

نصب درب و پنجره و شیرآلات

در نهایت پس از تکمیل تمام مراحل بالا، نوبت به نصب پنجره ها، درب، شیرآلات و… می رسد که بر اساس مقررات ملی باید انجام شود. در این مرحله رعایت نکات ایمنی و مقررات ملی ایران بسیار اهمیت دارد.

چه عواملی بر هزینه ساخت و ساز ساختمان تاثیر می گذارد؟

هزینه های شهرداری

هزینه های شهرداری یکی از عواملی است که بخش عمده هزینه ساخت و ساز ساختمان را به خود اختصاص می دهد. این هزینه ها شامل موارد زیر می باشد:

هزینه های پرداختی بابت جواز

در ابتدا برای دوستانی که تنها جواز ساختمان را به اسم می شناسند، قصد داریم توضیح مختصری درباره جواز ارائه دهیم.

پروانه یا همان جواز ساختمان، پرونده ای است که توسط شهرداری به مالک یا فرد پیمانکار جهت انجام پروژه ساخت و ساز داده می شود.

برای ساخت و ساز، گرفتن جواز الزامی است و انجام هر گونه عملیات ساختمانی بدون مجوز، غیر قانونی بوده و بعد از متوقف شدن کار شما توسط شهرداری، شما جریمه سنگینی را هم نیز متحمل خواهید شد. همچنین شما باید نکات طلایی ساخت و ساز ساختمان دقت کافی را داشته باشید.

هزینه هایی که بابت جواز ساختمان از شما می گیرند، در بخش های زیر تقسیم می شود:

بخش نظام مهندسی

بخش نظام مهندسی یکی از بخش های مهم است که هزینه آن زیر مجموعه هزینه جواز ساختمان به حساب می آید. و  موارد زیر را شامل می شود:

عوارض ساختمان

بیمه ساختمان: این بیمه به کارگرانی اختصاص می یابد که توسط وزارت کار به پیمانکار معرفی شده اند.

نقشه کشی ساختمان

قبل از گرفتن مجوز ساختمان سازی، ابتدا ترسیم نقشه های سازه انجام می شود.

مهندس ناظر

مهندس ناظر جهت بررسی کار ها و روند ساختمان سازی در زمان های مشخص شده به ساختمان سر میزند و در صورت وجود مشکل باید به مهندسان دیگر اطلاع دهد.

انوع اسکلت ساختمان

برای ساختمان سازی چند نوع اسکلت وجود دارد که هر کدام حداگانه بر روی هزینه ساخت و ساز ساختمان تاثیر می گذارد . در واقع نوع اسکلت بندی ساختمان، ساختار و استحکام ساختمان را تعیین می کند. 

به طور کلی برای اسکلت ساختمان از دو نوع سازه استفاده می کنند:

  • بتن
  • فلزی

به طور معمول برای اسکلت بندی ساختمان در کشور ما از سازه بتن و فلز ( جزو همان سازه های فلزی ) به کار می برند. البته ناگفته هم نماند که این دو سازه جزو یکی از مهم ترین انواع اسکلت ساختمان است.

نوع اسکلت سازه اساسا توسط مهندس تعیین می شود. این تصمیم گیری بر اساس موارد زیر تعیین میشود:

  • شرایط آب و هوایی منطقه
  • عوامل اقتصادی
  • کیفیت اجرا
  • شرایط فنی سازه
  • درخواست پیمانکار
  • هریک از این سازه ها دارای مزایا و معایبی است.

     

    اسکلت فلزی

    اسکلت فلزی که گاهی اوقات به نام اسکلت فولادی هم شناخته میشود، توسط اتصالات آهنی به یکدیگر متصل میشوند. که شامل موارد زیر می شود.

    • اتصالات جوشی
    •  سازه‌های فلزی پیچ و مهره‌ای
    • اتصالات پرچی
    • مزایای اسکلت فلزی
    • افزایش کیفیت ساخت و ساز ساختمان
    • مقاوم در برابر انفجار
    • جلوگیری از هدر رفتن مصالح
    • وزن سبک تری نسبت به اسکلت بتنی دارند
    • مقاومت به وزن بالایی دارند.
    • دوام و ماندگاری بالایی دارند.
    • امکان نصب سریع تر قطعات فلزی در مقایسه با قطعات بتنی

    اسکلت بتنی

    در اسکلت هایی که از مواد بتنی (سیمان، ماسه، شن و فولاد به شکل میلگرد) در آن به کار رفته باشد، را اسکلت بتنی می گویند. 

    در ساختمان هایی که برای ساخت ها از اسکلت ها بتنی استفاده می کنند، قسمت ها مختلف آن باید از بتن ساخته شده باشد:

    • تیرهای اصلی اسکلت
    • تیرهای فرعی
    • پی و فونداسیون
    • پله
    • دیوار برشی
    • سقف
    • ستون
    مزایای اسکلت بتنی در ساخت و ساز
    • اسکلت بتنی نسبت به فلزی از قیمت پایینی برخوردار می باشد.
    • قابلیت شکل دهی بسیار بالایی دارد.
    • مقاومت بالا در برابر آتش سوزی
    • بتن مقاومت بالا در برابر آب و رطوبت
    • نیاز کمتری به محافظت دارد.
    • به دلیل داشتن مقاومت بالا، بسیار بادوام است.
    • برای اجرا نیاز به نیروی کمتری از افراد متخصص دارد.
    معایب بتن در ساخت و ساز
    • داشتن مقاومت کششی پایین
    • انتقال گرما و سرما به داخل ساختمان
    • وزن تمام شده بالاتر نسبت به اسکلت فلزی
    • تاثیرپذیری از شرایط آب و هوایی

    تعداد طبقات ساختمان

    هر چه تعداد طبقات ساختمان افزایش پیدا کند، هزینه ساخت و ساز ساختمان نیز به دنبال آن افزایش می یابد.

    هزینه کارگران و مصالح ساختمانی

    یکی از عواملی که ب هزینه ساخت و ساز تاثیر بسزایی دارد، هزینه کارگران و هزینه وسایل ساخت و ساز ساختمان به کار برده شده در ساخت و ساز است.

    البته از این نکته نباید غافل شد که قیمت مصالح ساختمانی به کیفیت آن بسیار بستگی دارد.  بسیاری از افراد در ساخت ساختمان ها از مصالح با کیفیت استفاده می کنند که این مورد هزینه ساخت و ساز ساختمان را افزایش می دهد.

     هزینه‌های اخذ پایان کار

    پس از اتمام تمام مراحل ساخت و ساز، پیمانکار باید برای دریافت پایان کار اقدام کند. هزینه های این بخش از ساختمان سازی هم مانند هزینه های جواز به بخش های مختلفی تقسیم می شود که این بخش ها شامل موارد زیر است:

    • هزینه های فضای سبز
    • درصدی به آموزش پرورش
    • و….

    شهر و منطقه جغرافیایی

    یکی دیگر از فاکتور های اصلی که بر هزینه و سود ساخت و ساز ساختمان تاثیر بسیاری می گذارد، شهر و یا منطقه جغرافیایی ساختمان است. 

    این موضوع از این نظر مهم تلقی می شود، زیرا به نوعی منطقه بندی تا حدی تعیین می کند که باید از جه نوع مصالحی استفاده کرد.

    از این رو موقعیت جغرافیایی در هزینه های ساخت تاثیر بسزایی دارد . نباید از آن غافل شد.

    هزینه‌های جانبی

    هر ساخت و سازی، یک سری هزینه پیدا و پنهان و جانبی دارد که هنگام محاسبات خودتان باید آنها را در نظر بگیرید. ضمن اینکه همیشه باید تلورانسی را در نظر داشته باشید که ممکن است هزینه‌های اضافی به شما تحمیل شوند. جدول هزینه‌های جانبی شامل موارد زیر می‌شود:

    •   عوارض آموزش و پرورش
    •   بیمه اجباری کارگران کارگاه ساختمانی و حوادث غیر مترقبه
    •   هزینه ثبت اسناد و املاک، تنظیم تقسیم نامه یا سند تفکیکی
    •   دفتر اسناد رسمی جهت انتقال مالکیت
    •   هزینه بنگاه معاملات ملکی جهت تنظیم مبایعه‌نامه و سند فروش
    •   هزینه های آزمایشات شامل: مکانیک خاک – جوش – بتن
    •   پسماند و نوسازی شهرداری در دوران ساخت
    •   هزینه انشعابات و نیرو رسانی شامل آب، برق، گاز، تلفن
    •   تهیه شناسنامه فنی ملک
    •   بیمه مسئولیت مدنی و بیمه تضمین کیفیت ساختمان
    •   هزینه خدمات و گواهی تایید سازمان آتش‌نشانی شهرداری

سخن پایانی

در این مطلب به بررسی و راهنمای کامل ساختمان سازی پرداختیم. به طور کلی، همان‌ طور که اشاره کردیم، میلگرد، تیرآهن، قوطی پروفیل، نبشی و ناودانی و لوله‌ ها از متداول‌ ترین مقاطع فولادی هستند که در پروژ‌ه‌ های ساختمانی استفاده می‌ شوند.

 

 

 

 

 

منابع : اصفهان آهناطمینان صنعت رهپویان