✅ مقدمه:
در سال‌های اخیر، نوسانات شدید قیمت مصالح ساختمانی یکی از دغدغه‌های اصلی فعالان حوزه ساخت‌وساز بوده است. بین دلایل مختلفی که برای این گرانی‌ها مطرح می‌شود—از نوسانات نرخ ارز گرفته تا هزینه حمل‌ونقل—کمتر به تأثیر قطعی برق به‌عنوان یک عامل پنهان اما مهم توجه شده است.
در این مقاله، بررسی می‌کنیم که چگونه قطعی‌های مکرر و گسترده برق، به شکل مستقیم و غیرمستقیم، منجر به افزایش قیمت مصالح ساختمانی، تجهیزات و در نهایت، بالا رفتن قیمت تمام‌شده پروژه‌های عمرانی می‌شود.
🔶 برق؛ نبض تپنده تولید مصالح ساختمانی
بیش از ۹۰٪ از مصالح اصلی صنعت ساخت‌وساز در کارخانجاتی تولید می‌شوند که وابسته به برق صنعتی هستند. به‌عنوان مثال:
کارخانجات سیمان، گچ، آجر، بلوک سیمانی، سنگ‌بری‌ها
تولیدکنندگان پروفیل، میلگرد، تیرآهن و دیگر مقاطع فلزی
صنایع چوب، MDF، لمینت، سرامیک، کاشی و چینی بهداشتی
واحدهای تولید تجهیزات تأسیساتی، الکتریکی و هوشمندسازی ساختمان
هر قطعی برق، چرخه تولید این کارخانجات را مختل می‌کند و این اختلال، زنجیره‌ای از پیامدهای اقتصادی را به دنبال دارد.
🔻 تأثیرات مستقیم قطعی برق بر افزایش قیمت مصالح:
| تأثیر | توضیح |
|---|---|
| کاهش تولید روزانه کارخانه | تولید کمتر = عرضه کمتر = افزایش قیمت |
| افزایش هزینه تأمین برق جایگزین (ژنراتور صنعتی) | سوخت گران، تعمیر و نگهداری بالا |
| افزایش استهلاک تجهیزات | خاموش و روشن شدن‌های مکرر، نوسانات ولتاژ |
| تأخیر در تحویل سفارشات | قراردادهای خرید مصالح دچار اختلال زمانی می‌شوند |
| بالا رفتن نرخ ضایعات | به‌ویژه در صنایع حساس مثل کاشی و سرامیک یا قطعات فلزی |
🔻 تأثیرات غیرمستقیم قطعی برق بر صنعت ساخت:
افزایش نرخ حمل‌ونقل و انبارداری مصالح
تأخیر در بارگیری و ارسال کالا
افزایش هزینه خواب بار در انبار یا کارخانه
افزایش هزینه فرصت در پروژه‌ها
تأخیر در دریافت مصالح = توقف کارگاه = جریمه یا تأخیر تحویل پروژه
افزایش نرخ دستمزد پیمانکاران و کارگران
پروژه‌هایی که کش پیدا می‌کنند باید نیروی انسانی بیشتری جذب کنند یا مدت‌زمان قراردادها را افزایش دهند
افزایش فشار روانی به بازار
تصور کمبود یا بحران در آینده باعث رفتارهای هیجانی و احتکار می‌شود
قطعی برق؛ چالش نادیده گرفته شده اما حیاتی در پروژه‌های ساختمانی هزینه‌های پنهان ساخت‌وساز و مدیریت ریسک پروژه
🔶 چند نمونه واقعی از اثرگذاری قطعی برق بر قیمت مصالح:
در تابستان ۱۴۰۰، قطعی برق در کارخانه‌های فولاد باعث کاهش تولید ماهانه بیش از ۳۰٪ شد و همین موضوع، قیمت میلگرد را در بازار آزاد تا ۴۰٪ افزایش داد.
در بازار کاشی و سرامیک، قطعی برق باعث سوختن کوره‌ها و از بین رفتن صدها تن محصول نیمه‌پخته شد. نتیجه: افزایش قیمت و کاهش کیفیت در بازار.
کارخانه‌های سیمان در فصل گرما با افت تولید مواجه شدند و هر بار افزایش قیمت رسمی توسط وزارت صمت را تجربه کردند.
🔶 نتیجه نهایی: افزایش قیمت تمام‌شده ساخت‌وساز
قطعی برق فقط روی تولیدکننده تأثیر نمی‌گذارد. در نهایت، بار اصلی این گرانی‌ها به دوش سازندگان و خریداران ملک می‌افتد:
افزایش هزینه مصالح = رشد بودجه پروژه
رشد قیمت تجهیزات = افزایش قیمت تمام‌شده هر مترمربع بنا
تأخیر در اجرا = جریمه تأخیر، افزایش هزینه بیمه، مالیات و…
در نهایت، قیمت فروش ملک بالا می‌رود و بازار به سمت رکود بیشتر حرکت می‌کند.
✅ راهکار پیشنهادی:
سامانه‌هایی مانند پله می‌توانند با ایجاد شفافیت در چرخه تأمین مصالح و ثبت گزارش‌های نوسانات قیمتی بر اساس دلایل واقعی (مانند قطعی برق)، کمک بزرگی به مدیریت بحران کنند:
| خدمت سامانه پله | توضیح |
|---|---|
| اعلام وضعیت تولید کارخانه‌ها به‌صورت لحظه‌ای | دسترسی سریع سازندگان به تأمین‌کنندگان فعال |
| هشدارهای زنجیره‌ای درباره قطعی برق در صنایع تأثیرگذار | پیش‌بینی روند قیمت‌ها |
| اتصال پروژه‌ها به تأمین‌کنندگان محلی جایگزین | کاهش ریسک توقف پروژه‌ها |
| بانک داده تحلیلی درباره دلایل گرانی مصالح | ارائه گزارش به تصمیم‌گیران و نهادهای بالادستی |
🟩 با پله، هر روز پروژه‌تان را هوشمندانه مدیریت کنید!
🧩 جمع‌بندی:
قطعی برق دیگر یک بحران محدود به تولید نیست؛ بلکه یک عامل مهم در زنجیره تورم صنعت ساخت‌وساز محسوب می‌شود. بدون برنامه‌ریزی، مدیریت و شفافیت، این بحران می‌تواند تبدیل به عاملی برای رکود بلندمدت بازار ملک و پروژه‌های عمرانی شود.
برای مقابله با آن، راهی جز هوشمندسازی، پیش‌بینی و استفاده از فناوری‌های مدیریتی نداریم.