مسئول ایمنی کارگاه با شرایط احراز تعیین‌شده توسط اداره کل بازرسی کار توسط هر کارگاه باید تعیین شود و پس از تائید توسط اداره کار، مسئول ایمنی کارگاه ، وظایف خود را در کارگاه انجام می‌دهد.
مسئول ایمنی کارگاه می‌تواند با عناوینی نظیر مسئول حفاظت فنی، افسر ایمنی، ناظر ایمنی، رابط ايمنی، هميار ايمنی،مسئول HSE و كارشناس ايمنی در کارگاه‌ها فعاليت نماید.
در این مطلب به‌صورت مختصر شرح وظایف مسئول ایمنی کارگاه را بررسی خواهیم کرد.در ادامه با پله همراه باشید.
مسئول ایمنی کیست؟
عنوان مسئول ایمنی کارگاه با عناوینی نظیر مسئول حفاظت فنی، افسر ایمنی، ناظر ایمنی، رابط ایمنی، همیار ایمنی،مسئول HSE و کارشناس ایمنی نیز شناخته می شوند.
مسئول ایمنی بفردی گفته می شود که عهده دار مسائل ایمنی ، بهداشت کار کارگران حین کار در کارگاه می باشد.
وظایف مسئول ایمنی چیت؟
طرح مسائل ، مشکلات ایمنی حفاظتی همچنین ارائه پیشنهاد لازم جهت رفع ایرادات به کارفرما
نوشتن طرح HSE PLAN جهت پروژه کارفرما
انعکاس کلیه ایرادات ایمنی و نواقص حفاظتی بهداشتی ایمنی کارگاه
همکاری باکارشناسان بهداشت همینطور بازرسان اداره کار جهت اجرای مقررات ایمنی وبهداشت محیط کار
توجیه کارگران پیمان جهت حفظ مقررات ، ایمنی ، بهداشت محیط کار
همکاری باکارفرما جهت دستورالعمل لازم مربوط به انجام مطمئن و ایمن کار
پیگیری لازم جهت معاینات لازم قبل استخدام کارگران
بازدید و معاینه ابزار کار از جهت ایمن بودن
ثبت آمار حوادث ایمنی و بهداست کارگران در کارگاه
نصب تابلو حفاظتی مکانهای پرخطر
بررسی مسائل حفاظتی و ایمنی و محیط زسیتی محیط کار
ارائه گزارش خرابی ابزار ایمنی محیط کار
ارائه گزارش حین اتفاق محیط کار
نظارت برنظم ، ترتیب ، ابزار حفاظتی ، ماشین الات
و …
جهت عضویت در بانک اطلاعات صنعت ساختمان و دریافت لیست مناقصات و استعلام قیمت کلیک کنید
HSE در پروژه‌های عمرانی به چه معناست؟
HSE اصطلاحی است متشکل از حروف اول سه لغت Health (بهداشت)، Safety (ایمنی) وEnvironment (محیط‌زیست) که برای حفظ بهداشت و ایمنی محیط کار و کارگران و همچنین حفاظت از محیط زیست در پروژه‌های عمرانی به کار می‌رود.
توجه به HSE در پروژه‌های عمرانی سبب می‌شود تا امنیت و آرامش زیادی بر پروژه حاکم باشد و اختلافات حقوقی ناشی از صدمات محیط کار به حداقل خود برسد.
آیین نامه بکارگیری مسئول ایمنی در کارگاه ها
هدف: این آیین نامه به منظور ارتقای سطح ایمنی در کارگاه های مشمول و نظام مند نمودن بکارگیری افراد شایسته و واجد صلاحیت در زمینه ایمنی و پیشگیری از حوادث ناشی از کار و برای صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی کشور تدوین گردیده است.
دامنه شمول : این آیین نامه به استناد مواد ۸۵ و ۸۶ قانون کار جمهوری اسلامی ایران تدوین و برای تمامی کارگاههای مشمول این قانون لازم الاجرا می باشد.
ماده ۱-
کارفرما مکلف است به منظور اجرای آیین نامه های ایمنی و حفاظت فنی مصوب شورای عالی حفاظت فنی، با توجه به شرایط و مخاطرات کارگاه و براساس شرح وظایف، افرادی را که مطابق این آیین نامه تایید صلاحیت شده اند را به عنوان مسئول،مسئولان ایمنی بکارگیری نماید.
تبصره–
تمامی افرادی که با یکی از عناوین: مسئول حفاظت فنی، افسر ایمنی، ناظر ایمنی، رابط ایمنی، همیارایمنی، کارشناس ایمنی در کارگاه ها فعالیت می نمایند، مشمول این آیین نامه بوده و لازم است صلاحیت نامبردگان توسط اداره بازرسی کار بررسی و پس از اخذ تاییدیه، در کارگاه عهده دار وظایف محوله مندرج در این آیین نامه گردند.
ماده ۲ –
سیاست گذاری و تعیین اولویت جذب و نحوه حضور مسئول، مسئولان ایمنی در کارگاه های مشمول، براساس وسعت کارگاه، تعداد کارگران شاغل، نوع فعالیت و مخاطرات موجود، به جز مواردی که درآیین نامه ها و مقررات قانونی مربوطه الزام گردیده، براساس ضوابطی خواهد بودکه توسط کارگروهی متشکل از نمایندگان کارگر و کارفرما در شورای عالی حفاظت فنی و اداره کل بازرسی کار تدوین و توسط مدیر کل بازرسی کار ابلاغ خواهد گردید.
ماده ۳ –
احراز و صدور تاییدیه صلاحیت برای مسئول ایمنی، این آیین نامه، توسط اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان (اداره بازرسی کار) انجام می شود.
تبصره ۱ –
تاییدیه صلاحیت مسئول ایمنی با امضای رییس بازرسی کار استان برای مدت دو سال صادر خواهد شد.
تبصره ۲
-تمدید مجدد صلاحیت مسئول ایمنی، با بررسی مستندات ارایه شده مرتبط با شرح وظایف، طی دوره های آموزشی و بازرسی از محل کارگاه توسط بازرس کار محل انجام خواهد شد.
تبصره ۳ –
در صورت اعتراض متقاضی به عدم تایید صلاحیت، نظر مدیرکل استان اعلام و در صورت اعتراض مجدد، موضوع توسط اداره کل بازرسی کار بررسی و اعلام نظر قطعی خواهد گردید.
تبصره ۴ –
بخشهای غیر حاکمیتی فرآیند تایید صلاحیت، بنابر تشخیص اداره کل بازرسی کار و مطابق مقررات جاری کشور، قابل واگذاری به بخش غیردولتی خواهد بود.
ماده ۴ –
مسئول، مسئولان ایمنی موظف به گذراندن دوره های آموزش عمومی وبازآموزی تخصصی خواهند بود که توسط مرجع ذیصلاح موضوع آیین نامه آموزش ایمنی کارگران، کارفرمایان و کارآموزان و با هماهنگی اداره کل بازرسی کار تعیین وتوسط مجریان آموزشی ذیصلاح برگزار می گردد.
تبصره ۱ –
افرادی که گواهینامه قبولی در آزمون های ادواری دوره عمومی ایمنی که توسط مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار برگزار می گردد را ارایه نماید، از شرط ارایه گواهینامه دوره عمومی معاف می باشند.
تبصره ۲ –
هزینه های مربوط به دوره های آموزشی و بازآموزی مورد نیاز مسئول؍مسئولان ایمنی شاغل در کارگاه، توسط کارفرمای مربوط پرداخت خواهد گردید.
ماده ۵ –
کارفرما مکلف است ظرف مدت یک سال نسبت به تطبیق شرایط مسئول؍مسئولان ایمنی کارگاه که قبل از تصویب این آیین نامه مشغول به کار بوده اند با مفاد آیین نامه اقدام نماید.
تبصره–افرادی که قبل از تصویب این آیین نامه، با عنوان مسئول ایمنی در کارگاه مشغول به کار بوده اند، با ارایه گواهی سابقه از شرط احراز رشته تحصیلی معاف می باشند.
ماده ۶ –
کارفرما مکلف است ترتیبی اتخاذ نماید تا گزارش عملکرد مسئول ایمنی براساس شرح وظایف این آیین نامه، در پایان هر فصل به صورت مکتوب و یا از طریق سامانه الکترونیکی که به همین منظور طراحی خواهد شد، به واحد بازرسی اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل ارسال نماید.
تبصره- سامانه گزارش عملکرد ظرف مدت یک سال از تاریخ تصویب این آیین نامه توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طراحی و اجرا خواهد گردید.
ماده ۷ –
در خصوص افرادی که بدواً در کارگاه شاغل می گردند، کارفرما مکف است پس از اعلام تایید صلاحیت مسئول ایمنی،با نامبردگان قرارداد کار منعقد
و یک نسخه از آن را به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل ارسال و یا در سامانه ای که اعلام خواهد شد ثبت نماید.
ماده ۸ –
کارفرما مکلف است در صورت قطع رابطه کاری با مسئول ایمنی، مراتب را به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل (بازرسی کار) اعلام و بلافاصله نسبت به جایگزینی فرد واجد شرایط اقدام نماید به طوری که تحت هیچ شرایطی کارگاه بدون مسئول ایمنی نباشد.
ماده ۹ –
مسئولیت اجرای شرح وظایف مسئول ایمنی که در این آیین نامه ذکر گردیده به عهده کارفرما بوده و بکارگیری شخص یا اشخاص مذکور رافع مسئولیت های قانونی کارفرما در قبال وظایف محوله براساس قانون کار و سایر قوانین و مقررات دیگر نخواهد بود.
این آیین نامه مشتمل بر ۹ ماده و ۹ تبصره به استناد مواد ۸۵ ، ۸۶ ، ۹۱ و ۱۷۶ قانون کار جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ۱۳۹۴/۱/۳۱ شورای عالی حفاظت فنی تدوین و در تاریخ۱۳۹۴/۲/۱۶ به تصویب وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسید.
پیوست شماره ۱ -شرح وظایف مسئول ایمنی
۱ -همکاری و تشریک مساعی با بازرسان کار
۲ -شناسایی و مستند نمودن آیین نامه ها و دستور العملهای ایمنی مرتبط با فعالیت کارگاه و پیگیری در خصوص انطباق کارگاه با قوانین مقررات کشور
۳ -شناسایی خطر، ارزیابی ریسک و تهیه برنامه های پاسخگویی و کنترل خطرات موجود در کارگاه
۴ -پیگیری برنامه های مربوط به اقدامات اصلاحی و بهبود شرایط ایمنی در کارگاه و نظارت بر اجرای آنها
۵ -تدوین برنامه عملیاتی به منظور بازرسی مستمر از فرآیند انجام کار و شرایط کار کارگران کارگاه در خصوص ایمنی و مستند نمودن نتایج و اعلام به مدیریت و پیگیری تصمیمات مدیریتی.
۶ -ثبت آمار حوادث ناشی از کار و گزارش آن به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل و همچنین تجزیه و تحلیل آنها به منظورجلوگیری از تکرار موارد مشابه
۷ -همکاری در زمینه نیاز سنجی، آموزش و سنجش اثر بخشی آموزشهای ایمنی کارگران کارگاه و همچنین انجام اقداماتی در زمینه فرهنگ سازی و اطلاع رسانی موضوعات مرتبط با ایمنی
۸ -نیاز سنجی، نظارت بر خرید، آموزش، تحویل و استفاده از وسایل حفاظت فردی و همچنین بازدید و معاینه وسایل مذکور به جهت جایگزینی تجهیزات معیوب در کارگاه
۹ -نظارت بر نظم و ترتیب و آرایش مواد اولیه و محصولات و استقرار ماشین آلات و ابزار کار به نحو صحیح و ایمن و همچنین تشریک مساعی در تطابق صحیح کار و کارگر در محیط کار و همچنین نظارت بر مدیریت تغییر در کارگاه.
۱۰ -تهیه و تـدوین دستـورالعملهای ایمنی و حفاظت فنی بـرای تمامـی دستگاه ها و ابزارها و نظارت بر رعایت دستورالعملهای مذکور
۱۱ -شناسایی اعمال نا ایمن به جهت ایراد تذکرات و تشویق و ایجاد انگیزه مناسب برای اعمال و رفتار ایمن در کارگران و پشنهادات لازم در این خصوص به کارفرما
۱۲ -همکاری در تدوین رویه اجرایی آمادگی و مدیریت بحران و واکنش در شرایط اضطراری و همچنین برگزاری مانورهای آمادگی در شرایط اضطراری
۱۳ -اعلام نظر در امور ایمنی پیمانکاران به کار گرفته شده در کارگاه و ایجاد همکاری لازم و مناسب با پیمانکاران در جهت رعایت قوانین و مقررات ایمنی توسط نامبردگان و ارایه گزارش به کارفرما
۱۴ -شرکت در جلسات آموزشی و بازآموزی، همایش ها و جلسات مرتبط با موضوع ایمنی و بهداشت در کارگاه
۵ -پیگیری در جهت اخذ گواهینامه های ایمنی لازم برای وسایل و تجهیزات مطایق با آیین نامه های مرتبط نظیر ارت، دیگ بخار و …
16 -تهیهMSDSمواد شیمیایی مطابق فرمت های استاندارد و در دسترس قرار دادن آن برای افراد در معرض
۱۷ -اخذ مستند نمودن و بررسی گزارشات، شکایات و اعتراضات وارده در خصوص مسایل ایمنی و ارجاع موضوع به کمیته وافراد مسئول در کارگاه برای تصمیم گیری
۱۸ -انجام سایر وظایف محوله در حوزه ایمنی
پیوست شماره ۲ -شرایط صدور تاییدیه برای فعالیت مسئول ایمنی
الف- ارایه مدارک زیر:
۱ .معرفی نامه از کارگاه متقاضی
۲ .تکمیل فرم ثبت نام به همراه یک قطعه عکس ۴×۳ ،تصویر برابر اصل گواهی
پایان تحصیلات مطابق رشته های جدول ذیل
۳ -گواهی قبولی در دوره های آموزشی ذیل:
دوره عمومی ایمنی یا گواهی قبولی در آزمون ادواری
دوره شناسایی خطر و ارزیابی ریسک(assessment Risk)
شرکت در جلسه توجیهی شرح و ظایف
تجهیز و برچیدن کارگاه چیست؟مراحل و هزینه ها
سرپرست کارگاه ساختمانی شرح وظایف و مسئولیتها
برخی از چالش های شغل مسئول ایمنی کارگاه عبارت اند از:
فشار و استرس: مسئول ایمنی کارگاه با فشارها و استرس هایی مانند مسئولیت بالا، مهلت کوتاه، حجم زیاد کار، انتظارات بالا، برخورد با حوادث و آسیب ها، برخورد با ارگان های نظارتی و غیره روبه‌رو می شود.
این فرد باید راه های مناسب برای کاهش و کنترل فشارها و استرس های شغلی را بیابد و از روش هایی مانند تنفس عمیق، ورزش، مدیتیشن و غیره برای رفع فشارها و استرس های شغلی استفاده کند.
مسئولیت و خطر: افراد شاغل در این کار، مسئولیت ایمنی کارگاه های پیمانکاری را بر عهده دارند و در صورت وقوع هرگونه حادثه و آسیب ایمنی، مسئولیت قانونی و اخلاقی آن را به عهده می گیرند.
این افراد با خطرات ایمنی در کارگاه های پیمانکاری مواجه می شوند و در صورت بروز هرگونه خطر ایمنی، ممکن است خود آسیب ببینند یا زندگی خود را از دست بدهند.
آنها باید راه های مناسب برای کاهش و جلوگیری از مسئولیت و خطر ایمنی را بیابند و از روش هایی مانند رعایت قوانین و استانداردهای ایمنی، استفاده از تجهیزات و روش های ایمنی، انجام بازرسی و ارزیابی ایمنی و غیره برای کاهش و جلوگیری از مسئولیت و خطر ایمنی استفاده کنند.
تنوع و تغییر: مسئول ایمنی کارگاه با تنوع و تغییراتی مانند تنوع کارگاه ها، تنوع فعالیت ها، تنوع کارکنان و مشتریان، تنوع استانداردها و قوانین، تنوع فناوری ها و روش ها، تنوع مشکلات و راه حل ها و غیره روبه‌رو می شود.
این فرد باید راه های مناسب برای تحمل و سازگاری با تنوع و تغییر را بیابد و از روش هایی مانند یادگیری مداوم، تجربه کسب کردن، تغییر دیدگاه، انعطاف پذیری و غیره برای تحمل و سازگاری با تنوع و تغییر استفاده کند.
ایمنی در HSE چیست؟
با توجه به الزامات HSE، تمام پیمانکاران باید کارکنان خود را با انواع مختلف تجهیزات ایمنی و تجهیزات آتش نشانی، به طور کامل آشنا کنند. به گونه‌ای که تمام کارکنان، قادر به استفاده از این تجهیزات، با توجه به وظایف خود و در مواقع مورد نیاز باشند.
در واقع هدف از این اقدامات ایمنی، جلوگیری از برخی حوادث ناگوار، همچنین جراحات و تلفات در محل کار است. با توجه به فاصله نزدیک پروژه های ساختمانی با زندگی مردم، اهمیت HSE کاملا حس می شود. ایمنی در HSE دارای بخش های مختلفی است، هر کدام از این بخش ها نقش مهمی در ایمنی کارکنان ایفا می کنند.
۱. محصور‌سازی پروژه و اطراف آن
در پروژه‌های ساختمانی، مخصوصا کارگاه هایی که در شهر واقع شده اند، محصور‌سازی مناسب داخل و اطراف پروژه، یکی از موارد مهم ایمنی به شمار می آید. بسیاری از مواقع، عدم اطلاع رسانی صحیح به مردم، حوادث جبران ناپذیری را به وجود می آورد. در چنین مواردی، کارگاه عملیاتی باید مشخص شده، همچنین فاصله مناسبی از بافت شهری داشته باشد.
در این حالت، علاوه بر این که تردد افراد مختلف کنترل می شود، محافظت زیادی از منابع پروژه صورت می گیرد. معمولا در بخش هایی از پروژه که کار انجام می‌شود، محصور‌سازی صورت نمی‌گیرد، اما در قسمت هایی که کار به طور موقت متوقف شده، نیاز خواهد بود. این کار می تواند از بروز حوادث احتمالی، همچنین سقوط ماشین های صنعتی یا افراد جلوگیری کند.
۲. ایمنی کار با ماشین‌آلات و تجهیزات
در پروژه‌های ساختمان سازی، با توجه به نوع فعالیت های اجرایی، به کارگیری برخی ماشین های سنگین ضروری است. برای افزایش بهره وری و ایمنی تجهیزات، باید از تجهیزات مناسب، به شکلی صحیح استفاده شود. به همین دلیل، افرادی که با این ماشین‌آلات کار می کنند، باید دارای گواهینامه ویژه بوده، همچنین با انواع خطرات آشنا شده و به ملاحظات ایمنی توجه داشته باشند.
۳. تجهیزات حفاظت فردی
فراهم کردن تجهیزات حفاظت فردی، می‌تواند از ایجاد برخی آسیب های جدی جلوگیری کرده، همچنین خطرات موجود در محیط کار و عوامل زیان آور را کاهش دهد. به همین دلیل، اهمیت استفاده از این تجهیزات در تمام فعالیت های ساختمانی به خوبی حس می شود. تمام پیمانکاران موظف هستند، تجهیزات حفاظت فردی مقاوم و با کیفیت را قبل از شروع کار، برای کارکنان فراهم کنند.
۴. ضبط و ربط محیط کار
ریختن نخاله ها و مواد زائد در محل نا‌مناسب از نظر ایمنی کار اشتباهی بوده و ممنوع است. معمولا در کارگاه های ساختمان سازی، برخی نخاله‌ها همچون؛ سنگ، آهن‌آلات و آجر به وجود می آیند. ممکن است، کارگران در زمان کار، با این نخاله ها برخورد کرده، در نتیجه برخی مخاطرات ایجاد شوند. بنابراین پاک‌سازی محیط کار و انتقال نخاله ها به محیط هایی چون انبار، دارای اهمیت زیادی است.
۵. ایمنی انبار
به طور کلی در امر ساختمان سازی، از دو نوع انبار مسقف و روباز استفاده می شود، هر کدام از آنها باید دارای برخی ویژگی ها باشند. انبار‌های مسقف، باید از فضای کافی برای نگهداری برخوردار بوده، همچنین دارای تهویه و نور مناسب باشند. انبار روباز از محل رفت و آمد کارگران جدا می شود، تا هیچ بی نظمی و حوادثی در محل کار ایجاد نشود.
۶. ایمنی در برق
از برق در محیط های کاری برای تامین انرژی بسیاری از دستگاه ها، همچنین تأمین روشنایی محیط کاری استفاده می شود. هنگامی که این انرژی در کارگاه های ساختمان سازی به درستی مصرف نشود، می تواند اثرات مخرب و جبران ناپذیری را به وجود آورد. در این مواقع کاربرد HSE در ساختمان سازی به چشم می آید، زیرا می‌توان با توجه به این اصول اولیه ایمنی، خطرات برق را تا حد زیادی کاهش داد.
۷. گزارش و تجزیه و تحلیل حوادث
پس از وقوع حوادث در محیط کار، باید یک فرم گزارش دهی تنظیم شود، طراحی آن بر عهده مسئولان HSE یا سرپرستان پروژه است. یکی از مزایای انجام آن، مشخص شدن محدوده های پر خطر است، سپس می‌توان موارد ایمنی را در آن قسمت افزایش داد. در واقع با اجرای این طرح، می توان علت وقوع حوادث را به صورت ریشه ای رفع کرد. همچنین می توان از آمار حوادث که به صورت کتبی ثبت می شوند، برای کنترل و کاهش حوادث استفاده کرد.
معرفی تجهیزات ایمنی که باید در HSE بررسی شوند
به طور کلی کاربرد HSE در ساختمان سازی نیازمند برخی تجهیزات ایمنی است، کارکنان می توانند با استفاده از این وسایل، از جان خود در برابر خطرات محافظت کنند. انتخاب تجهیزات ایمنی، چندان آسان نیست، زیرا باید دارای برخی ویژگی های خاص بوده و بتوانند در مواقع حساس به خوبی عمل کنند.
۱. لباس کار
در مشاغل و محیط‌هایی که تمام سطح بدن در مواجهه با عوامل فیزیکی و شیمیایی خطرناک باشد، مطمئنا امکان آسیب وجود خواهد داشت، پس باید از لباس کار استفاده کرد. این لباس، باید با توجه به نوع کار انتخاب شود، همچنین باید دارای شرایط زیر باشد.
مانع حرکت آزاد نشود
کاملا اندازه بدن باشد
از وارد شدن فشار مکانیکی به بدن جلوگیری کند
سبک و راحت باشد
عرق و گرما را دفع کند
قابل شست و شو باشد
۲. کلاه ایمنی
کلاه ایمنی از جمله کلاه ایمنی مهندسی یکی از تجهیزات ایمنی است، که برای حفاظت از سر کارگران طراحی شده، این وسیله از صدمات وارد شده به سر جلوگیری می کند. جنس کلاه باید از پلی کربنات سنگین بوده و در داخل آن بند‌های محکمی وجود داشته باشند، تا به خوبی از سر افراد، در برابر اجسام برنده، سنگین و تیز محافظت کند. ضربه های سنگین، می‌توانند مقاومت کلاه ایمنی را کاهش دهند، بنابراین پس از وارد شدن ضربه، باید با کلاه جایگزین تعویض شود.
۳. کفش ایمنی
در محیط های صنعتی، بیشترین خطری که پای کارگران را تهدید می کند، له شدن پنجه بر اثر سقوط اجسام سنگین است. کفش های ایمنی، برای جلوگیری از این گونه صدمات استفاده می شوند، در قسمت جلویی این کفش ها، محافظ های فولادی به کار رفته و کف آن بسیار انعطاف پذیر است.
۴. ماسک تنفسی
در برخی کارگاه ها ممکن است، گرد و غبار و برخی گاز‌های سمی از طریق تنفس به بدن کارکنان وارد شوند. این موارد می توانند موجب؛ عفونت، تحریکات ریوی و بیماری های ریوی شوند. اگر نتوان با استفاده از وسایل کنترلی، این نوع آلودگی ها را رفع کرد، باید از تجهیزات حفاظت تنفسی از جمله ماسک شیمیایی استفاده شود. ماسک های تنفسی، بر اساس نوع آلاینده های موجود در صنایع انتخاب و مورد استفاده قرار می گیرند.
۵. گوشی ایمنی
در محیط هایی که شدت سر و صدا بیش از فرکانس شنوایی انسان باشد، باید از گوشی ایمنی استفاده کرد. به طور کلی این محصول دارای دو نوع تو گوشی و رو گوشی است، نوع آن با توجه به نوع محیط کار و مقدار صدا انتخاب می شود. رو گوشی ها دارای کیفیت بهتری بوده و صدای نسبتا بیشتری را جذب می کنند، همچنین مشکلات بهداشتی کم‌تری ایجاد می‌کنند. در تو گوشی ها، امکان انتقال آلودگی‌ها به داخل گوش وجود دارد، همچنین معمولا باعث خارش گوش می شوند.
۶. عینک ایمنی
یکی از لوازم ایمنی که برای محافظت از چشم ها در برابر اثرات مکانیکی، عوامل فیزیکی و مواد شیمیایی ساخته شده، عینک ایمنی است. اطراف عینک افرادی که در محیط های شیمیایی مشغول به کار هستند، باید بسته باشد، البته امکان ورود هوا وجود خواهد داشت. عینک هایی که با شیشه نشکن و مواد مصنوعی ساخته می شوند، برای حفاظت در برابر خطرات مکانیکی هستند.
۷. دستکش ایمنی
همواره محافظت از دست و انگشت ها دارای اهمیت ویژه ای در زمینه ایمنی است، اغلب صدمات ناشی از حوادث، در دست و انگشتان اتفاق می افتند. برای جلوگیری از صدمات مکانیکی، مواد شیمیایی، فیزیکی، آلودگی‌های بیولوژیک و برق گرفتگی، باید از دستکش ایمنی استفاده کرد.
بهداشت در HSE چیست؟
دنیای امروزی که روز به روز به سمت صنعتی شدن گام بر می‌دارد، زندگی سالم دارای اهمیت زیادی است. در تمام پروژه ها برای هر ۱۵ نفر کارگر، یک دوش آب سرد و گرم در نظر گرفته می شود. در مواردی که کارکنان با سموم مواد شیمیایی، مواد غذایی و مواد عفونت زا، سر و کار دارند، معمولا برای ۱ تا ۱۰ نفر، یک دوش و برای ۱۰ نفر اضافی یک دوش دیگر در نظر می‌گیرند.
سرویس بهداشتی نیز، در محیط‌های کاری بسیار حائز اهمیت است، تعداد آن با توجه به تعداد کارکنان و نوع محیط انتخاب می‌شود. در مواقعی که غذا در داخل پروژه تهیه می گردد، کف محیط از سنگ و دیوار‌ها کاشی خواهند بود، همچنین کارکنانی که در بخش غذایی کار می کنند، باید دارای کارت بهداشت باشند. یکی دیگر از مواردی که در پروژه های ساختمانی بسیار قابل توجه است، محل سکونت کارگران است، زیرا می تواند منشأ انتقال بیماری باشد.
بهداشت حرفه‌ای
تمام کارگران قبل از شروع به کار در صنایع، باید یک سری آزمایشات را انجام دهند، سپس استخدام می شوند. امروزه در بیشتر پروژه ها شاهد وجود مراکز درمانی برای مراجعه کارکنان نیستیم، همچنین هیچ پزشکی در این محیط ها وجود ندارد. البته با توجه به انجام بسیاری از پروژه ها داخل شهر، لزومی برای وجود پزشک یا درمانگاه نیست. اما یکی از موارد ضروری در خصوص کاربرد HSE در ساختمان سازی، جعبه کمک های اولیه است. به طوری که در هر شرایطی نیاز به آن وجود دارد، زیرا هنگام وقوع حوادث سطحی، می‌توان آن را درمان کرد یا شدت را کاهش داد.
جمع آوری و دفع زباله
یکی از جنبه های مهم در بهداشت HSE، جمع آوری زباله ها از محل کار است. اغلب مواقع، دفع مواد زائد در محیط های رو باز، می‌تواند باعث انسداد آنها شده و آلودگی های زیادی به وجود آورد. مواد زائد، یکی از عوامل مهم آلودگی خاک به شمار می آید، که باعث انتشار عوامل بیماری زا در خاک می شود. جمع شدن مواد زائد به خصوص در تابستان، می تواند به تولید برخی گاز‌ها منجر شود، همچنین سوزاندن آن نیز، می تواند باعث تولید گاز‌های دیگر شود.
دفع غیر بهداشتی این مواد زائد، باعث افزایش حشرات شده و در نتیجه بیماری های مختلفی انتشار پیدا می کنند. برخی حشرات مانند؛ مگس، پشه خاکی و سوسک با سرعت زیادی جذب مواد زائد شده، سپس تکثیر پیدا می کنند. با دفع غیر بهداشتی زباله ها، ممکن است برخی جوندگان جذب شوند، که موش مهم‌ترین آنها است. برخی بیماری هایی که موش ها می‌توانند باعث انتقال آنها شوند، شامل؛ تیفوس موشی، تب راحته آندمیک، طاعون، تب ناشی از گاز گرفتگی، مسمومیت غذایی سالمونلایی، لپتوسپیروز، تریشینوز و تب هموراژیک است.
HSE در محیط زیست به چه معناست؟
یک کاربرد HSE در ساختمان سازی، مربوط به محیط زیست است، که به بخش های آلودگی خاک، آلودگی هوا و آلودگی آب تقسیم‌بندی می شود. محیط زیست بخش جدا‌نشدنی از زندگی بشر است، بنابراین باید همواره آن را حفظ کنیم. امروزه بسیاری از صنایع، آسیب های جبران ناپذیری به محیط زیست وارد می کنند، که می تواند اثرات مخربی به جا بگذارد.
آلودگی خاک
تمام تغیرات در خواص شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی که در خاک ایجاد شده و باعث از بین رفتن تعادل اکولوژیکی آن شوند، آلودگی خاک محسوب می شود. هنگامی که از ماشین‌آلات سنگین به خوبی نگهداری نشده و هنگام انجام عملیات دچار نقص می شوند، که مهم‌ترین آن نشت سوخت به شمار می‌آید، باعث آلودگی خاک خواهند شد. عوامل زیادی در آلوده شدن خاک موثر هستند، برخی از این موارد زیست محیطی عبارتند از؛
نشتی روغن و گازوئیل از ماشین‌آلات
فاضلاب های بهداشتی
سوخت مواد نفتی و موتور‌ها
نشتی از منبع ذخیره مواد سوختی
زباله‌ها
آلودگی هوا
آلودگی هوا در محیط زیست، زمانی به وجود می آید، که یک یا چند آلاینده همچون دود، گرد و غبار، گاز‌های سمی، میست ها، فیوم ها و ذرات جامد یا مایع در هوا وجود داشته باشند. البته این آلودگی رابطه مستقیم با غلظت این آلاینده ها دارد، یعنی هنگامی که سلامتی انسان را تهدید کرده، همچنین آسیب های زیادی به اشیا وارد می کند، آلودگی هوا محسوب می شود. علت اصلی ایجاد آلودگی هوا در پروژه های ساختمانی، وجود آلاینده هایی که بر اثر فعالیت های انسانی و خودرو‌ها ایجاد می شوند، است
این گونه آلودگی پیامد‌های زیادی برای انسان دارد، حتی می تواند بر گیاهان، اشیا و اجسام اثرگذار باشد. برخی از آلاینده هایی که در پروژه‌های ساخت و ساز معمولا در هوا وجود دارند، شامل موارد زیر می‌شود.
ذرات معلق
سرب
اکسیدهای نیتروژن
آزبست
اکسیدهای سولفور
منو اکسید کربن
در چه ساختمان‌هایی حضور مسئول ایمنی مهم است؟
با توجه به گستردگی کاربرد HSE در ساختمان سازی، مسلما حضور مسئول ایمنی در بسیاری از ساختمان ها الزامی است. با وجود پیشرفت های فناورانه و تحولات جهانی در صنایع ساختمان سازی، همچنان در کشور ما به صورت سنتی بوده، یا از برخی فناوری های تاریخ گذشته استفاده می شود.
ساختمان سازی یکی از مشاغل مهمی است، که اشتغال زیادی برای افراد جامعه به وجود می آورد، اما این صنعت در سالیان گذشته، حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد حوادث را شامل شده است. البته برخی از حوادثی که برای کارگران غیر مجاز اتفاق می افتند، معمولا در آمار‌ها ذکر نمی شود.
در قانون کنترل ساختمان و نظام مهندسی، ساخت و ساز باید توسط مجریان دارای پروانه اشتغال به کار از وزارت راه و شهر‌سازی صورت گیرد. اما امروزه شاهد انجام این کار، توسط مالکان یا افرادی که به دنبال تامین سرمایه ساخت بوده، همچنین هیچ گونه صلاحیتی ندارند، هستیم. اینجاست که اهمیت HSE به خوبی آشکار می شود، همچنین حضور یک مسئول متخصص می تواند بسیاری از این مشکلات را حل کند.
تمام سازمان ها در قبال رعایت این گونه دستورالعملهای ایمنی در محل کار، مسئولیت بزرگی بر عهده دارند. با توجه به همین موضوع، اگر سازمان یا کسب و کاری از آنها پیروی نکند، باید در قبال تمام حوادث پاسخ‌گو باشد. به طور کلی کاربرد HSE در ساختمان سازی، به صورت یک پلن یا طرح اجرا می شود، که ایفای نقش یه متخصص در اجرای آن ضروری است.
نتیجه گیری
متاسفانه بسیاری از شرکت ها، توجه زیادی به HSE نداشته و بخش های مختلف آن را نادیده می گیرند. شرایط کاری نا امن، می تواند به طور مستقیم بر روحیه و انگیزه کارگران تاثیر گذاشته و باعث ترک کار شود. بنابراین توجه به HSE در محیط کار، برای تمام سازمان ها مفید بوده و باعث افزایش بازده کارگران می‌شود. همین موضوع، انگیزه آنها را برای کار افزایش داده و غیبت یا ترک کار را کاهش می‌دهد. با اجرای این موارد در محل کار، می توان وقوع خطرات مالی و جانی را تا حد قابل توجهی کاهش داد.