قوانین حقوق همسایه و شکایت از ساخت و ساز غیرمجاز

قوانین حقوق همسایه در ساخت و سازهای شهری مشخص شده است از این رو، لازم است تا تمام کارگاه های ساختمانی و افرادی که اقدام به ساخت و ساز در مناطق شهری می نمایند، از قوانین و حقوق همسایگان در ساختمان سازی مطلع بوده و در مقابل، همسایگان نیز، از راه های شکایت از سر و صدای ساختمان سازی و شماره تلفن های تعبیه شده برای این امر، آگاه باشند تا حقوق آنان، تضییع نگردد.

لذا در مقاله حاضر، شرایط، مدارک لازم، نحوه شکایت از سر و صدای ساختمان سازی به طور کلی و در روزهای تعطیل، قوانین و حقوق همسایه در ساخت و ساز توضیح داده شده است.

چه افرادی باید قوانین همسایه در ساخت و ساز را بدانند؟

اگر قصد دارید در زمین خود کار و ساخت و ساز را شروع کنید، بایستی قبل از آن حقوق مربوط به همسایگان را در این مورد بررسی کنید. حتی اگر قرار است بخشی از ساختمان خود را تعمیر کنید، باز هم جزو افرادی هستید که این قوانین را باید رعایت کنید.
البته همیشه مجریان نیستند که باید از قوانین مطلع باشند، بلکه افرادی که این سروصداها باعث آزار آنها شده یا ساخت و ساز در همسایگی آنها ممکن است به ساختمانشان آسیب وارد کند نیز باید حقوق خود را بدانند.

مراجعه به مدیر ساختمان

زمانی که شما به نزد همسایه خود رفتید و مشکلات خود را بیان کردید اما مشکل شما نه تنها حل نشد بلکه بدتر شد، در این شرایط باید پیش مدیر ساختمان بروید تا مدیر ساختمان نسبت به رفتار غلط همسایه موردنظر شما به او هشدار دهد.

در واحدهای مسکونی پیش از سه واحد قانون تملک آپارتمان ها برقرار است و حفظ ساختمان، دریافت و پرداخت هزینه ها و تعیین سهم هر همسایه و … از وظایف یک مدیر ساختمان است.

تغییرات و تأثیرات قوانین و مقررات جدید ساخت و ساز

انواع هزینه های ساخت ساختمان شامل چه مواردی است؟

اقدام قانونی با همسایه ی خاطی

طبق قانون مدنی افراد در ملک خودمختار به هر تصرفی هستند البته مادامی که این تصرف باعث ضرر رساندن به دیگران نگردد. بنابراین زمانی که اقدامات و رفتارهای همسایه موجبات ناآرامی و آزار و اذیت شما را فراهم می آورد قابل پیگیری قانونی است.

پس ازآنکه صحبت و تذکر از طرف مدیر ساختمان بر همسایه تأثیری نداشت، شما و دیگر همسایگان می توانید با پلیس تماس بگیرید و گزارشی از کارهای او ارائه دهید و اگر پس از تنظیم صورت جلسه همسایه موردنظر به کارهای قبل خود ادامه داد، شما می توانید با داشتن صورت جلسه علیه وی شکایت کنید.

قوانین حقوق همسایه در ساخت و ساز

تمام افرادی که اقدام به انجام فعالیت های ساختمانی در مناطق و محلات شهری می نمایند، باید قوانین حقوق همسایه در ساخت و ساز را رعایت کنند و از این رو، برخی از مهم ترین این قوانین، برگرفته از بخش ایمنی مبحث 12 مقررات ملی ساختمان ایران و سایر مباحث مقررات ملی ساختمان، جهت اطلاع فعالین در پروژه های ساختمانی یا افرادی که در نزدیکی آن ها، ساخت و ساز، انجام می گردد، در ادامه، ذکر شده اند. این قوانین، عبارتند از:

عدم ایجاد مزاحمت و آلودگی صوتی آزاردهنده؛ عدم ایجاد محدودیت در تردد؛

دسی بل آلودگی صوتی باید، در ساعات 7 تا 10 شب، در حد 55 و از 10 شب تا 7 صبح، در حدود 45 باشد؛

تردد ماشین های سنگین و تخلیه مصالح در روزهای تعطیل، باید بین 22 تا 6 صبح و در روزهای معمول و غیر تعطیل، بین ساعات 6 تا 12 باشد؛

از جهت ارتفاع سازه، ساخت و سازهایی که سبب محرومیت یا کمتر شدن استفاده از نور، مواهب طبیعی و مناظر برای همسایگان شود و حقوق آن‌ها را در این زمینه ضایع کند، ممنوع است؛

مسدود کردن فضاهای عمومی و پیاده‌ روها حتی به‌ صورت موقت، برای انجام اموری چون، تخلیه مصالح، تجهیزات و ابزار، ممنوع است و این امر، تنها در صورتی، میسر خواهد بود که پس از اخذ مجوزهای لازم، روز و بازه زمانی آن از قبل، تعیین و به همسایگان، اطلاع رسانی گردد؛

هرگونه بیرون زدگی تجهیزات، حفر زمین بدون حفاظ و … ممنوع است؛

در صورتی که نیاز به حفر باشد، باید از چراغ‌ های چشمک‌ زن و حفاظ‌ های مناسب، استفاده گردد؛

چنانچه در مسیر عابر، حفاری گردد باید، پل موقت و مناسبی برای عبور عابر پیاده، با عرض حداقل 1/5 متر، ایجاد شود؛

محدود یا مسدود کردن مسیر عمومی، تنها در صورتی، ممکن و میسر خواهد بود که از پیش، مسیری موقتی و مورد تایید مراجع ذی صلاح، برای عابران و خودروها، ایجاد شده باشد. در ادامه، مواردی چون، قانون پیشروی ساختمان همسایه، بررسی و متن شکایت پیشروی ساختمان، همچنین، نمونه متن نامه شکایت از همسایه به شهرداری، جهت ایجاد سر و صدا، ارائه خواهد شد.

شرایط شکایت از سر و صدای ساختمان سازی

شکایت از سر و صدای ساختمان سازی، تنها در صورتی میسر و منتج به نتیجه خواهد بود که شرایط آن، فراهم باشد. لذا در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، شرایط شکایت از سر و صدای ساختمان سازی، مورد بررسی و توضیح قرار گرفته است. این شرایط، عبارتند از:

شاکی، ذینفع باشد و فعالیت کارگاه های ساختمانی ایجاد کننده سر و صدا، در محل زندگی یا فعالیت او رخ دهد؛

فرد، اهلیت قانونی (عقل، بلوغ و شد)، برای شکایت را داشته باشد؛

فرد، از مدارک لازم برای اثبات ادعای خود، برخوردار باشد و کارشناس شهرداری یا دادگستری، غیر مجاز بودن سر و صدای ایجاد شده ناشی از فعالیت کارگاه ساختمانی را تایید کند؛

سرو صدای ساختمان سازی، مشول مواردی که از مصادیق نقض قانون هستند، محسوب گردد. نظیر اینکه خارج از ساعت مجاز یا بدون مجوز، اقدام به فعالیت ساختمانی گردد یا میزان صدای ساخت و ساز، فراتر از دسی بل تعیین شده برای فعالیت های کارگاه های ساختمانی باشد.

مدارک لازم برای شکایت از سر و صدای ساختمان سازی

برخورداری از اطلاعات و مدارک لازم برای شکایت از سر و صدای ساختمان سازی، از مهم ترین شرایط به نتیجه رسیدن شکایت در این زمینه است. از این رو، این تیتر از مقاله حقوقی دینا، به بررسی مدارک لازم برای شکایت از کارگاه های ساختمان سازی پر سر و صدا یا شکایت از همسایه به شهرداری یا دادگاه، جهت سر و صدای ناشی از ساخت و ساز، اختصاص یافته است. این مدارک، عبارتند از:

مدارک مثبت وجود سر و صدای ساختمان سازی

فایل ورد شکواییه تنظیم شده برای شکایت

اطلاعات مربوط به حساب کاربری سامانه ثنا. شایان ذکر است، تشکیل حساب کاربری ثنا، از طریق مراجعه به بخش احراز هویت بر خط سایت adliran.ir یا مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، ممکن و میسر است. در ادامه، نحوه شکایت از سر و صدای ساختمان سازی، بررسی خواهد شد.

شکایت از ساخت و ساز در روز تعطیل

یکی از مواردی که امروزه، شهروندان ساکن مناطق شهری در سراسر کشور، به ویژه در کلان شهرهایی نظیر تهران و مشهد، با آن، مواجه هستند، سر و صدای ساخت و ساز در روز تعطیل است و از این رو، این پرسش را مطرح می نمایند که شیوه شکایت از ساخت و ساز در روز تعطیل، چگونه است؟

قبل از توضیح این امر باید متذکر شد، ساخت و ساز در روز تعطیل، به شرط داشتن مجوز از مراجع ذی صلاح، در ساعات تعیین شده در مجوز، قانونی است و شهروندان متقاضی شکایت از سر و صدای ساخت و ساز در روز تعطیل، باید به این امر، توجه داشته باشند.

در هر صورت، شکایت از سرو صدای ساختمان سازی در روز تعطیل در تهران، مشهد و…، از طریق مراجعه حضوری به شهرداری؛ تماس با شماره تلفن شکایت شهرداری (137 یا 1888) و یا تنظیم شکواییه و ارسال آن از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، به مرجع صالح، میسر می باشد که جزئیات این امر، در تیتر پیشین، ذکر گردیده است.

ساعت فعالیت کارگاه‌های ساختمانی

رفت و آمد ماشین‌های سنگین، گودبرداری، خالی کردن مصالح و … باعث ایجاد آلودگی صوتی می‌شود. این آلودگی صوتی آرامش همسایه‌ها و مجاوران ساختمان را از بین می‌برد. از این رو قانونگذار برای فعالیت کارگاه‌های ساختمانی محدودیت‌هایی را اعمال کرده است

این کارگاه‌ها نهایتا تا ساعت شب می‌توانند فعالیت داشته باشند.همچنین تردد ماشین‌های سنگین و خالی کردن مصالح در محل باید بین ساعت‌های 6 صبح تا 12 ظهر انجام شود.
بهتر است مالکان و سازنده‌ها مصالح مورد نیاز خود را در ساعات مناسب به محل بیاورند و با استفاده از ابزار و ماشین آلات مناسب این مصالح را تخلیه کنند تا آلودگی صوتی و محیطی کمتری ایجاد شود. در صورت رعایت نشدن این موارد توسط کارفرما، همسایگان می‌توانند اقدام به شکایت از ساخت و سازهای مجاور کنند.
آلودگی صوتی از ساعت 7 تا 10 شب و تا حد 55 دسی‌بل است. از 10 شب تا هفت صبح استاندارد صدا تا 45 دسی‌بل است.

ساخت و سازهایی بیش از ارتفاع معمول که باعث می‌شود استفاده از نور طبیعی و مناظر برای همسایگان کمتر شود و حقوق آنها را در این زمینه ضایع می‌کند، ممنوع است. پس قوانین حقوق همسایه در ساخت و ساز، در ارتفاع سازه هم مؤثر است.

معابر، فضاهای عمومی و پیاده‌روها حتی به‌صورت موقت نیز نباید به بهانه تخلیه مصالح، تجهیزات و ابزار مسدود شوند. در صورتی که نیاز به این کار بود باید بازه زمانی آن مشخص و اطلاع‌رسانی شده و مجوزهای لازم از مراجع ذی‌ربط نیز اخذ شود.

از قوانین حقوق همسایه در ساخت و ساز مربوط به ایمنی عابرین، خودروها و همسایگان است. هیچ‌گونه بیرون‌زدگی تجهیزات، حفر زمین بدون حفاظ و … ممنوع است و در صورتی که نیاز به حفر بود باید چراغ‌های چشمک‌زن و حفاظ‌های مناسب نصب شود.
در محل حفاری در مسیر معابر، باید پل موقت و مناسبی برای عبور عابر پیاده ایجاد شود که عرض آن حداقل 1.5 متر باشد.
در صورتی که مجبور به محدود یا مسدودکردن مسیر عمومی شوید، باید مسیر موقتی را برای عابران و خودروها از قبل ایجاد کرد که مورد تأیید مراجع مربوطه هم باشند تا حقوق همسایه در ساخت و ساز رعایت شود.

سازندگان ساختمان‌های جدید مسئول ایجاد ایمنی، بهداشت شغلی و محافظت از محیط زیست می‌باشند. این افراد باید با استفاده از علائم هشدار دهنده و الزام آور، طبق ماده‌ی 20 قانون استفاده از علائم و نشانه‌ها اقدام کنند.

در حین مراحل ساخت اگر خطری برای عابران پیاده یا اتوموبیل‌های عبوری وجود دارد، باید از محافظ و علائم هشدار دهنده در محل خطر استفاده شود.

مواردی که ذکر شد، جزو قوانینی است که حقوق همسایه در ساخت و ساز را در نظر گرفته است. البته ممکن است با توجه به شرایط سازه و محیط، قوانین دیگری نیز وجود داشته باشد. معمولاً هنگامی که پروانه ساخت به افراد ارائه می‌شود، این قوانین را هم به آن‌ها توضیح می‌دهند تا مشکلاتی حین ساخت و ساز با همسایه‌ها نداشته باشند.

دادرسی حقوق همسایه در ساخت و ساز

با وجود این که قوانین حقوق همسایه در ساخت و ساز مشخص هستند، ممکن است به هر علتی افراد خاطی نیز وجود داشته باشند که تخلفاتی در این زمینه از آنها سر بزند. به‌ ویژه در آپارتمان‌ها که تعمیرات واحدهای مختلف ممکن است سروصدای زیادی ایجاد کند سبب درگیری همسایه‌ها با همدیگر می‌شود.
متن شکایت از ساخت و ساز همسایه باید به گونه‌ای طراحی شود که مشکلات نیز در آن ذکر شده باشد. در این صورت، مراتب سریع‌تر پیگیری می‌شود.

تلفن شکایت از ساخت و ساز همسایه استان کرمانشاه و سایر شهرستانهای کرمانشاه این امکان را به افراد می دهد تا از همسایه مزاحم خود در حین ساخت و ساز شکایت کنند. این شکایات در اسرع وقت پیگیری می‌شود. همسایه‌ها می‌توانند در صورتی که شاکی هستند به شهرداری مراجعه کرده یا تلفنی گزارشات لازم را ارائه دهند. افراد متخصص توسط شهرداری یا دادگاه مربوطه به آن محل اعزام شده و در صورتی که میزان آلودگی صوتی یا خسارات بالا باشد، ممکن است حتی جلوی فعالیت ساخت و ساز گرفته شود تا مراتب بیشتر بررسی شوند.

برابر با ماده 40 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان‌ ها در ساخت و ساز، افراد متخلف باید به مراجع قضایی رجوع کنند. هر چند در اکثر اوقات بر اساس حقوق همسایه در ساخت و ساز، شکایت به مدیر ساختمان اعلام شده و توسط وی رفع می‌شود.

نحوه‌ی شکایت از کارگاه‌های ساختمانی به چه صورت است؟

به دلیل اینکه اینگونه شکایات می‌تواند برای کارفرما جریمه به همراه داشته باشد، شکایت در مراحل اولیه بین طرفین حل و فصل می‌شود. اما اگر سازنده به شکایت مجاوران اعتنا نکند، این شکایت‌ها می‌تواند باعث دستور توقف کار از سمت شهرداری شود. در صورت شکایت همسایگان به دیوان عالی اداری و اثبات تضییع حقوق شهروندی و همسایگی توسط سازنده، حتی ممکن است پروانه‌ی ساختمان ابطال گردد.

پیگیری حقوق همسایه مجاور در ساخت و ساز

طبق ماده 40 قانون مهندسی و کنترل ساخت و ساز ، متخلفان می توانند به محاکمه قضایی برسند.

در صورت هر نوع آزار و اذیت توسط شرکت های ساختمانی ، طبق قوانین فوق می تواند  از موارد شکایت  باشد. همسایگان می توانند به شهرداری شکایت کنند. اگر تخلف سازنده اثبات شود ، ساخت  و ابزار تا زمان بررسی شکایت  و حل مشکل متوقف می شوند.

مجازات اذیت و آزار همسایه

در رابطه با آزار و اذیت همسایگان و مجازات آن ماده ۶۱۸ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵ بخش تعزیرات اظهار می دارد:

« هرکس با هیاهو و جنجال یا حرکات غیر متعارف یا تعرض به افراد موجب اخلال نظم و آسایش و آرامش عمومی گردد یا مردم را از کسب و کار باز دارد به حبس از سه ماه تا یک سال و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»

ماده 30 قانون مدنی

در مورد مالکیت شخص بر روی ملک خویش یا به اصطلاح چهاردیواری اختیاری بر اساس ماده 30 قانون مدنی اینگونه مقرر شده که هر مالکی نسبت به مایملک خود حق همه گونه تصرف و انتفاع دارد مگر در مواردی که قانون استثناء کرده باشد.

ماده ۴۰ قانون نظام مهندسی

طبق ماده ۴۰ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان ها، افراد متخلف باید با مراجعه به مراجع قضایی در برابر اقدامات خود پاسخگو باشند. در اغلب موارد کار به مراجعه قضایی نمی رسد تنها کافیست به مدیر ساختمان مراجعه کنید و مسئله را با وی در میان بگذارید.

ماده ۱۳۲ قانون مدنی

همچنین در ماده ۱۳۲ قانون مدنی ذکر شده که سازنده باید از ایجاد هرگونه مزاحمت و ضرر و زیان به همسایه ها خودداری کند. در تمام امور حق همسایه ها محفوظ است.

موارد رایج شکایت به شهرداری

نحوه‌ خدمات فروشگاه‌های شهروند، میادین میوه و تره‌بار، بهشت زهرا و آتش‌نشانی.

امور مربوط به سگ‌های ولگرد

طعمه‌گذاری محل زندگی موش‌ها.

زیباسازی و چشم‌انداز شهری، پاکسازی برچسب، تبلیغات و تابلوهای غیرمجاز.

امور مربوط به وسائل بازی، امکانات ورزشی و تجهیزات بوستان‌ها و فضای سبز.

رفع آلاینده‌های صوتی و زیست محیطی ناشی از فعالیت‌های واحد‌های صنعتی و کارگاهی داخل شهر.

رفع سد معبر اصناف، دستفروشان و مصالح ساختمانی.

نظارت و جمع‌آوری زباله

درخواست نصب سطل‌های مکانیزه.

امور مربوط به بازیافت و تبدیل مواد.

کشتار و نگهداری غیرمجاز دام

رفع آبگرفتگی و برف‌روبی معابر.

آلودگی‌های صوتی ناشی از ساخت‌ وساز.

عمده شکایات مربوط به شهرداری در رابطه با ساخت و ساز

ساخت و سازهای غیرمجاز

تغییر کاربری

توسعه تجاری غیرمجاز

عوارض ساخت و ساز

سر و صدای ناشی از ساخت و ساز

ایجاد مزاحمت و سد معبر برای همسایگان ناشی از ساخت و ساز

عدم رعایت حقوق همسایه در ساخت وساز چه مجازاتی را به همراه دارد؟

قانون برای حفظ اسایش و امنیت شهروندان قوانینی را برای ساخت و ساز وضع کرده است و هرگونه تخظی از این قوانین، پیگری های قضایی و توقف ساخت وساز تا زمانی که بررسی های بیشتر صورت بگیرد را همراه خواهد داشت.

تردد ماشین سنگین و تخلیه مصالح در چه ساعاتی مجاز است؟

در کذشته مقرراتی راجع به حمل ماشین های سنگین و تخلیه بار وجود نداشت. اما باتوجه به مقررات جدید تردد ماشین های سنگین در روزهای عادی از ساعت ۶ تا ۱۲ و در روز های تعطیل از ساعت ۲۲ تا ۶ صبح امکان پذیر است.

آلودگی صوتی از چه ساعتی و تا چه حدی مجاز است؟

آلودگی صوتی از ساعت ۷ الی ۲۲ تا حد ۵۵ دسی بل مجاز است. همچنین از ساعت ۱۰ شب تا ۷ صبح استاندارد صدا حدود ۴۵ دسی بل می باشد.

ساعات مجاز ساخت و ساز

همانطور که در قسمت های قبل نیز اشاره کردیم، ساختمان سازی آلودگی صوتی و زیست محیطی زیادی به همراه دارد. جرثقیل، جوشکاری، گود برداری و … سر و صدای زیادی تولید کرده و عملاً باعث آزار همسایگان می‌شود.

در این خصوص قوانینی برای ساعات مجاز ساخت و ساز وجود دارد، ولی به علت آنکه این قوانین شفاف نبوده و جریمه های لازم برای تخلف از آن اعمال نشده است، شکایت از آن کمی با دشواری های اثبات تخلف همراه است.

اما به طور کلی با توجه به صحبت‌های مدیرکل معماری و ساختمان معاونت شهرسازی شهرداری تهران:

ساختمان سازی باید در ساعات مشخص انجام شده و تا ساعت ۲۱ به پایان برسد.
برای آلودگی صوتی از ساعت ۷ صبح تا ۱۰ شب، استاندارد صدا ۵۵ دسی بل و از ساعت ۱۰ شب تا ۷ صبح، استاندارد صدا ۴۵ دسی‌بل می باشد.

تردد ماشین های سنگین و کامیون ها در شب و تخلیه بار در این زمان که باعث سلب آسایش همسایگان می شود نیز باید در ساعات مقرر ۶ تا ۱۲ صبح در روزهای عادی و ۱۰ شب تا ۶ صبح در روزهای تعطیل باشد.

در این حالت مالکان یا سازندگان اماکن باید برای رعایت حقوق همسایگان و شهروندان، مصالح مورد نیاز خود را در ساعاتی مناسب به محل ساخت و ساز حمل کرده و با استفاده از تجهیزات لازم، آنها را تخلیه نمایند تا کمترین آلودگی صوتی ایجاد شود.

منابع: مجری یاب – مشاوره حقوقی دینا – موسسه حقوقی دادخواهان مجد