آنچه سازندگان، مالکان و مهندسان ناظر باید بدانند
🚧 مقدمه
یکی از مسائل مهم و چالش‌برانگیز در طراحی و ساخت پروژه‌های ساختمانی، تأمین پارکینگ طبق ضوابط شهرداری است. در بسیاری از پروژه‌ها، به دلایل فنی یا اقتصادی، تأمین تعداد کافی پارکینگ امکان‌پذیر نیست. این مواقع، حذف پارکینگ و پرداخت عوارض حذف پارکینگ یکی از راهکارهای رایج است، اما باید با آگاهی کامل نسبت به پیامدها و قوانین آن اقدام کرد. در این مقاله، ابعاد حقوقی، فنی و اقتصادی این موضوع را بررسی می‌کنیم.
📜 تعریف عوارض حذف پارکینگ
عوارض حذف پارکینگ، مبلغی است که مالک یا سازنده بابت عدم تأمین پارکینگ مورد نیاز طبق ضوابط طرح تفصیلی یا مقررات شهرداری، باید به حساب شهرداری واریز کند. این عوارض جایگزین فیزیکی تأمین پارکینگ نبوده و صرفاً مجوز قانونی ادامه پروژه با شرایط خاص محسوب می‌شود.
🧮 محاسبه عوارض حذف پارکینگ
نحوه محاسبه عوارض حذف پارکینگ در هر شهر بر اساس:
موقعیت ملک (مناطق شهرداری)
نوع کاربری (مسکونی، تجاری، اداری)
ارزش منطقه‌ای زمین
مصوبه‌های کمیسیون ماده ۵ یا شورای شهر
متفاوت است.
در تهران و کلان‌شهرها، عوارض حذف پارکینگ ممکن است ده‌ها یا حتی صدها میلیون تومان برای هر واحد پارکینگ باشد.
⚠️ مواردی که حذف پارکینگ مجاز تلقی می‌شود
زمین‌هایی با عرض کم یا شکل هندسی خاص که امکان فنی برای پارکینگ ندارند.
ساختمان‌هایی با قدمت بالا که بازسازی آن‌ها منجر به حذف پارکینگ می‌شود.
پروژه‌هایی که امکان استفاده از پارکینگ‌های عمومی مجاور دارند (در موارد خاص با مجوز شهرداری).
📌 در هر صورت، تصمیم نهایی با کمیسیون فنی شهرداری و طرح تفصیلی منطقه است.
❌ تبعات و مشکلات حذف پارکینگ
افزایش ترافیک محلی
مشکلات پارک دوبل و اخلال در نظم شهری
نارضایتی همسایه‌ها و ساکنان
کاهش ارزش ملک برای خریداران آینده
ممنوعیت صدور پایان‌کار در برخی موارد
انواع پارکینگ در مجتمع های مسکونی و تجاری انواع پارکینگ طبقاتی،کاربردها مزایا و معایب
✅ راهکارهای قانونی جایگزین
در مواردی که تأمین پارکینگ در محل پروژه ممکن نیست، می‌توان از گزینه‌های جایگزین استفاده کرد:
1. استفاده از پارکینگ مکانیزه
سیستم‌هایی که فضای پارک را به صورت عمودی یا افقی افزایش می‌دهند.
مورد تأیید شهرداری در برخی مناطق پرتراکم.
2. تأمین پارکینگ در پلاک مجاور
در صورت مالکیت یا قرارداد رسمی با پلاک مجاور.
نیاز به تأیید کمیسیون ماده ۵ و شهرداری دارد.
3. تهیه پارکینگ عمومی در نزدیکی ملک
مناسب برای پروژه‌های تجاری یا اداری.
باید توسط شهرداری یا نهادهای عمومی تأیید شود.
4. افزایش طبقات زیرزمین با هدف پارکینگ
گاهی می‌توان با تأیید سازه‌ای، تعداد پارکینگ را در زیرزمین‌ها افزایش داد.
🔎 نکاتی برای مهندسان ناظر و دفاتر فنی
قبل از تهیه نقشه، مطالعه دقیق ضوابط طرح تفصیلی منطقه الزامی است.
هرگونه حذف یا تغییر در پارکینگ باید با مصوبه رسمی شهرداری باشد.
در برخی موارد، شهرداری تنها در ازای پرداخت کامل عوارض، مجوز صدور پروانه یا پایان‌کار صادر می‌کند.
📣 خدمات سامانه پله برای سازندگان
در سامانه «پله» می‌توانید:
استعلام عوارض حذف پارکینگ برای منطقه مورد نظر
دریافت مشاوره از کارشناسان فنی و حقوقی
ثبت پروژه و دریافت پیشنهاد مهندسان طراح، مجری یا مشاور حقوقی
پنل هوشمند نیازمندی‌های پله: راهکاری نوین برای حل چالش‌های پروژه‌های عمرانی
✅ پله، همراه مطمئن شما در مسیر دریافت مجوزهای ساختمانی