صنعت ساختمان‌سازی در دنیا، دیگر آن صنعت سنتی و پر از سازه‌های آجری و نقشه‌های روی کاغذ نیست. ورود فناوری‌های نو مانند BIM، هوش مصنوعی، پهپادها، چاپگرهای سه‌بعدی، اینترنت اشیا (IoT) و حتی ربات‌ها، تعریف پروژه‌های عمرانی را به‌کلی تغییر داده‌اند. اما سؤال کلیدی اینجاست: جایگاه ایران در این تحولات کجاست؟ آیا ما صرفاً نظاره‌گر این انقلاب دیجیتال هستیم یا فرصت تبدیل‌شدن به پیشگام منطقه را داریم؟با مجله پله و سامانه پله همراه باشید تا شما را با سامانه پله و دیجیتالی شدن صنعت ساخت بیشتر آشنا کنیم.
🔷 روندهای جهانی تحول دیجیتال در صنعت ساخت‌وساز
صنعت ساخت‌وساز در سطح جهان با شتابی بی‌سابقه وارد دنیای دیجیتال شده است. مهم‌ترین روندهای جهانی عبارت‌اند از:
۱. مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM)
BIM دیگر فقط یک ترند نیست، بلکه در بسیاری از کشورها مثل انگلستان، آلمان و سنگاپور اجباری شده است. BIM امکان طراحی سه‌بعدی، پیش‌بینی هزینه، برنامه‌ریزی زمانی و شبیه‌سازی عملکرد ساختمان را قبل از اجرا فراهم می‌کند.
۲. اتوماسیون و رباتیک
ربات‌های آجربند، ماشین‌های خودران، و بازوهای مکانیکی در پروژه‌های بزرگ مانند متروهای چین و ساخت‌وسازهای ژاپن، سرعت و دقت را چندین برابر کرده‌اند.
۳. واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR)
پیش‌نمایش پروژه‌ها با عینک‌های VR، آموزش نیروهای اجرایی با شبیه‌سازهای AR، و استفاده از واقعیت ترکیبی در بازدیدهای فنی به استاندارد تبدیل شده‌اند.
۴. داده‌محوری و اینترنت اشیا
سنسورهای نصب‌شده در سازه‌ها، داده‌های لحظه‌ای از وضعیت ایمنی، لرزش، رطوبت و دما را به صورت هوشمند به مهندسین منتقل می‌کنند. این یعنی ساختمان زنده!
🔷 ایران؛ میان رویا و واقعیت دیجیتال
با وجود پتانسیل بالای مهندسان ایرانی و تعداد چشمگیر پروژه‌های عمرانی، ایران در زمینه تحول دیجیتال در ساخت‌وساز همچنان با چالش‌های جدی روبروست:
- بسیاری از پیمانکاران هنوز با فناوری‌هایی مانند BIM، اسکن سه‌بعدی یا حتی نرم‌افزارهای مدیریت پروژه آشنایی ندارند.
- قوانین و مقررات همچنان سنتی است؛ هیچ الزامی برای استفاده از فناوری‌های نو در پروژه‌ها وجود ندارد.
- شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه ساختمان، سرمایه‌گذاری کافی دریافت نمی‌کنند و حمایت حقوقی و مالی مشخصی ندارند.
اما در همین فضای خاکستری، نمونه‌هایی از حرکت‌های امیدوارکننده نیز وجود دارد؛ از جمله توسعه سامانه‌هایی مانند پله که به تحول در فرآیند مناقصه و ارتباط شفاف بین کارفرما و خدمات‌دهنده کمک می‌کنند.
🔷 چالش‌های مسیر دیجیتالی شدن در ایران
مسیر دیجیتالی شدن صنعت ساخت در ایران با موانعی روبه‌روست، از جمله:
- مقاومت سنتی پیمانکاران در برابر تغییر
- فقدان آموزش سیستماتیک برای نیروی کار و مهندسین
- نبود زیرساخت‌های فناورانه پایدار در بسیاری از مناطق
- عدم وجود مشوق‌های دولتی یا حمایتی برای پذیرش فناوری‌های نو
این چالش‌ها باعث شده‌اند تا فاصله ایران با کشورهای پیشرو در ساخت‌وساز دیجیتال، به‌مراتب بیشتر شود.
🔷 مسیر پیش رو؛ پیشنهادهایی برای آینده
برای آنکه ایران به قطب تحول دیجیتال صنعت ساخت در منطقه تبدیل شود، باید اقدامات جدی صورت گیرد:
- ایجاد دوره‌های آموزشی تخصصی در حوزه BIM، IoT، تحلیل داده در ساخت‌وساز
- تدوین قوانین الزام‌آور برای استفاده از فناوری‌های نو در پروژه‌های دولتی
- حمایت از استارتاپ‌ها و پلتفرم‌های دیجیتال حوزه ساخت‌وساز
- اتصال شرکت‌های عمرانی به فضای اکوسیستم دیجیتال (پلتفرم‌های آنلاین، سامانه‌های مناقصه، خدمات‌دهی هوشمند)
🔷 جمع‌بندی: آینده از آن کسانی است که دیجیتال فکر می‌کنند
تحول دیجیتال در ساخت‌وساز فقط یک ابزار نیست، بلکه یک رویکرد جدید به پروژه‌ها، زمان، هزینه و کیفیت است. پیمانکاری که دیجیتال نشود، به‌زودی از بازار رقابت حذف می‌شود. حالا نوبت ماست که یا تماشاگر باشیم یا بازیگر این صحنه پرشتاب.
شرح وظایف مجری ذیصلاح حقیقی و حقوقی ساختمان مهندس ناظر عمران و شرح وظایف آن در پروژه
🛠 اگر پیمانکار، کارفرما یا خدمات‌دهنده هستید و می‌خواهید وارد مسیر حرفه‌ای دیجیتالی شدن شوید، همین امروز در پلتفرم پله ثبت‌نام کنید.
🌐 پله، اولین سامانه حرفه‌ای مناقصه و استعلام بخش خصوصی ایران، راه شما را به آینده باز می‌کند.
📌 در سامانه “پله”، می‌توانید از میان مجریان ذیصلاح تاییدشده، گزینه‌های با رزومه قوی را بررسی، مقایسه و انتخاب کنید. شفافیت، رقابت سالم و نظارت واقعی، با ما آغاز می‌شود.