انواع آسانسور و مقایسه سرعت و عملکرد آنها

پروژه های ساختمانی به جزئیات زیادی نیاز دارند و ممکن است ماه ها یا سال ها طول بکشد تا تکمیل شوند. شما باید فونداسیون و عناصر طبیعی مختلف را قبل از ترکیب برخی موارد اضافی در ساختمان در نظر بگیرید. هر ساختمان و بنایی با توجه به نیاز های دسترسی آن، علاوه بر پله به آسانسور نیاز خواهد داشت. تردد و انتقال بار بین طبقات در دنیای مدرن امروزی بدون آسانسور غیر ممکن است و از این ما باید آسانسور درست را برای محل مورد نظر انتخاب کنیم.

تنوع بالای انواع آسانسور و بالابر ها نیاز شما را به یک راهنمای خرید آسانسور بیشتر می کند. ما اینجا انواع آسانسور های موجود را با مقایسه قابلیت ها و سرعت آنها معرفی می کنیم. در نهایت اگر ابهام یا سوالی در رابطه با انتخاب آسانسور داشتید، با پله تماس بگیرید.

چنانچه بخواهیم انواع آسانسور و سرعت آنها را بررسی کنیم می توانیم این تجهیزات را به چند دسته اصلی تفکیک نماییم:

• آسانسورهای هیدرولیکی
• آسانسورهای کششی
• آسانسور وینچی
• آسانسورهای پنوماتیک
• آسانسور مغناطیسی
• آسانسورهای هیبریدی
• آسانسور پانوراما
• و انواع خاص آسانسورهای بالابرنده

البته دقت داشته باشید که دلیل اصلی اختلاف سرعت در آسانسور های مختلف، استفاده از موتور آسانسور مختلف است. موتور ها با توان مختلف می توانند سرعت 1، 1.5، 2، 2.5 و حتی 7 متر بر ثانیه داشته باشند. در نتیجه هر یک از انواع آسانسور ها با توجه به قطعات آسانسور نصب شده روی آنها، می توانند توان و سرعت متفاوتی داشته باشند.

انواع آسانسور هیدرولیکی و سرعت آنها

یکی از انواع متداول آسانسورها که اغلب برای ساختمان هایی با ارتفاع متوسط ( 3 تا 8 طبقه) نصب می گردند آسانسور هیدرولیکی است.

آسانسور هیدرولیکی به آسانسوری گفته میشود که با نیروی فشار روغن کار میکند و نیروی محرکه کابین توسط پاوریونیت و پیستون تامین می شودنحوه کار یک آسانسور هیدرولیک بدین صورت است که در آسانسور هیدرولیک وظیفه پاوریونیت تامین فشار روغن برای جک هیدرولیک آسانسور می‏باشد و در واقع با تغییر فشار روغن ، جک مربوطه کابین آسانسور را به بالا یا پایین حرکت می دهد. این نوع آسانسورها در مقایسه با آسانسورهای کششی فضای کمتری در ساختمان اشغال کرده و نیاز به موتورخانه در بالا ندارند .این نوع آسانسور با توجه به ارتباط کابین و پیستون به انواع هیدرولیکی مستقیم – مرکزی، مستقیم – کناری و غیر مستقیم – کناری تقسیم می گردند.

کنترل اغلب این آسانسورها به واسطه یک پیستون صورت می گیرد که در بخش تحتانی اتاقک آسانسور تعبیه گردیده. بالاترین سرعت این آسانسورها 200 فوت در دقیقه (یک متر بر ثانیه) تخمین زده شده است. به طور کلی در دسته بندی انواع آسانسور و سرعت آنها جز نمونه های متوسط به شمار می روند.

این قبیل آسانسورها نیازمند حضور موتورخانه هستند که نقطه جایگیری آن در تحتانی ترین قسمت نزدیک به چاله آسانسور می باشد. این آسانسورها در دو نوع آسانسورهای واجد چاهک و فاقد چاهک در بازار موجود هستند.

• آسانسور هیدرولیک واجد چاهک(چاله):

زمانی که اتاقک به سمت پایین در حال حرکت باشد، به واسطه کابل تعبیه شده در کف چاهک، پیستون در وضعیت جمع شده و کوچک قرار می گیرد. در برخی از نمونه های تولیدی در این قبیل آسانسورها یک مدل پیستون تلسکوپی استفاده شده است که برای نصب آن نیاز به ایجاد سوراخی با عمق کم در بخش زیرین چاهک است. نهایت فاصله‌ای که این مدل از آسانسور ها می توانند مسافر یا بار را جابجا کنند  حدود 19 متر در دقیقه می باشد.

• آسانسور هیدرولیک فاقد چاهک:

در این مدل از آسانسورها شاهد یک پیستون در دو سمت اتاقک هستیم که شامل انواع آسانسورهای هیدرولیکی تلسکوپی، غیر تلسکوپی و طنابی می شوند.

_ انواع تلسکوپی: در این قبیل مدل ها دو الی سه پیستون تلسکوپی تعبیه شده که قادر به مدیریت سرعت آسانسور تا ارتفاع  15 متر می باشند. این تجهیزات در پایه ‌های چاهک آسانسور تنظیم می شوند و دیگر نیازی به کابل، قرقره و یا تعبیه سوراخ در زیر چاهک ندارند.

_ انواع غیر تلسکوپی : همراه با یک پیستون نصب می شوند و توانایی جابجایی اتاقک را تا حدود 6 متر در دقیقه دارند.

_ انواع کابلی ( طنابی) : همانطور که از اسم این آسانسورها پیداست در آن ها علاوه بر استفاده از پیستون از کابل نیز بهره برده شده است. این مدل می تواند اتاقک را تا فاصله 18 متر انتقال دهد.

آسانسور های هیدرولیکی در موارد صنعتی و تجاری مانند آسانسور خودروبر و باربر در ارتفاع های کمتر از 4 طبقه، بیشترین کاربرد را دارند.

انواع آسانسورهای کششی و سرعت آنها

ر بررسی انواع آسانسور و سرعت آنها  به مدل دیگری می رسیم به نام آسانسور های کششی که اغلب برای سازه هایی با اندازه های متوسط تا بلند نصب می گردد. مکانیسم عمل این آسانسورها به واسطه کابل و چرخ دنده انجام می پذیرد. در این مدل از پیستون استفاده نمی شود به همین منظور می توان از آنها برای ساختمان هایی با طبقات بیشتر نیز استفاده نمود.

هنگامی که آسانسور قصد جابجایی به طبقات بالا را داشته باشد با چرخش چرخ دنده طناب جمع می‌شود و آسانسور به سمت بالا هدایت می گردد و در هنگام جابجایی آسانسور به طبقات پایین با باز شدن چرخ دنده در جهت معکوس اتاقک به سمت پایین انتقال می یابد. به علت تعبیه ریل در دو طرف کابین به همراه کابل، این قبیل از آسانسور ها دارای ایمنی بیشتری هستند.

سرعت حرکت این آسانسورها بسیار بالاتر از انواع هیدرولیکی می باشد و به علت استفاده از وزنه تعادل امکان ذخیره انرژی نیز در این مدل ها وجود دارد، لذا این آسانسورها علاوه بر ایمنی بیشتر کاربردی تر نیز هستند.

آسانسورهای کششی خود به سه نوع تقسیم می شوند که شامل:

• آسانسورهای کششی واجد گیربکس:

در این مدل از آسانسورها به همراه کابل یک گیربکس نیز تعبیه شده است. به طور کلی تمام اجزای درگیر به موتور الکتریکی وصل هستند. این آسانسورها جزء نمونه های با سرعت قابل قبول و خوب محسوب می شوند و می توانند کابین را در یک دقیقه تا فاصله بیش از 150 متر جابجا کنند.

این‌گونه از آسانسورها دارای گیربکسی هستند که به موتور متصل است و چرخی را که سیم بکسل را به حرکت در آورد را می‌راند. حداکثر مسافتی که آسانسورها می‌توانند طی کنند حدود ۷۶ متر است. بنابراین این‌گونه از آسانسورها برای ساختمان‌های کوتاه تا نیمه‌ مرتفع مناسب است. حداکثر وزنی که این آسانسورها می‌توانند تحمل کنند حدود ۱۳۶۰۰ کیلوگرم است و هزینه‌ی نصب این‌گونه از آسانسورهای نوع گیرلس کمتر است.

• آسانسورهای کششی گیرلس (فاقد گیربکس):

این آسانسورها که با نام مدل های آسانسور گیرلس نیز معروف می باشند بدون حضور گیربکس فعالیت می کنند و به شکل مستقیم به موتور الکتریکی اتصال یافته اند. این دسته از آسانسورها توانایی جابجایی اتاقک را به بیش از 600 متر در دقیقه دارا می باشند.

در این‌گونه از آسانسورها از گیربکس استفاده نمی‌شود و سرعت آن‌ها می‌تواند به ۲٫۵۳ متر بر ثانیه نیز برسد. سیم بکسل در این مدل از آسانسورهای کششی به بالای کابین آسانسور متصل است و به دور فلکه برای به حرکت در آوردن آسانسور پیچیده شده ‌است. سر دیگر سیم بکسل نیز به وزنه برای به ‌دست آوردن تعادل و ثبات سیستم مکانیکی وصل شده است. این‌گونه از آسانسورهای کششی می‌توانند برای ساختمان‌های مرتفع مورد استفاده قرار گیرند.

• آسانسورهای کششی فاقد موتورخانه ( روملس):

این آسانسورها نیازی به تعبیه موتورخانه ندارند و در قسمت بالای چاهک آسانسور جای داده می شوند. عموما تعمیر و چکاب این مدل از آسانسورها سخت تر از سایر نمونه ها می باشد چرا که برای دسترسی به موتور اصلی می بایست از نردبان های بلند استفاده شود. اما از آنجایی که برای استفاده نیازی به موتور خانه ندارند پس فضای زیادی را نیز اشغال نخواهند کرد و به مرور زمان و با شناخت بیشتر این نوع آسانسور در بین مردم محبوبیت بیشتری پیدا خواهد کرد.اغلب ساختمان های تجاری و اداری از آسانسور تجاری بدون موتور خانه استفاده می کنند.

آسانسور پنوماتیک یا وکیوم

آسانسورهای مسکونی:

نسبت به آسانسورهای دیگر دارای اندازه های کوچکتری هستند. آسانسور مسافربر یا آسانسورهای خانگی برای حمل و نقل ساکنین ساختمان های دو طبقه بکار برده می شود. این آسانسورها را می توان هم در داخل ساختمان و یا در خارج ساختمان به صورت شیشه ای و  الکتریکی و  هیدرولیکی یا کابلی استفاده کرد.

آسانسورهای بالابرنده در مسیر پله ها :

این نوع از آسانسورها برای افرادی که در بالا رفتن از پله ها مشکل دارند استفاده می شود . این نوع از انواع آسانسور با استفاده از ریل های ویژه ای درمسیر پله ها جابجا می شوند که می توانند در مسیری مستقیم و صاف و هم مسیر خمیده افراد را جابجا کنند.

آسانسورهای ویلچربر عمودی:

این نوع آسانسورها را در صورت نبود فضای کافی در داخل ساختمان استفاده کرد. این آسانسورها را می توان به گونه ای طراحی کرد که دارای دو ورودی در دو قسمت کابین باشند.

آسانسورهای باری کوچک :

این آسانسور ها برای حمل اشیا کاربرد دارند که به طور معمول در کنار دیوار نصب می شوند . آسانسورهای باری دارای یک قاب متحرک در چاله آسانسور است که با کابل و ریل ، کابین کوچک در داخل چاله جابجا می شود.

آسانسورهای مخصوص کشاورزی :

این آسانسورها برای حمل محصولات کشاورزی که تازه برداشت شده اند کاربرد دارد و معمولاً برای جابجایی محصولات سنگین به درون انبار و سیلو استفاده می شوند. این آسانسورها می توانند به صورت افقی ، عمودی یا شیب دار با استفاده از زنجیر یا تسمه حرکت کنند . اگر آسانسورهای مخصوص کشاورزی حرکت افقی یا شیبدار داشته باشند،  آسانسور تخلیه بار گریز از مرکز نامیده می شوند که معمول ترین نوع آسانسورهای ویژه کشاورزی می باشد که آنها توسط نیروی گریز از مرکز کنترل می شوند. این نوع از آسانسور سرعت پایین تری دارند و ظرف یا سطل های حمل نزدیک به هم قرار دارند.

انتخاب گزینه مناسب بین انواع آسانسور

تا این جا با انواع آسانسور ها آشنا شدیم.

در ادامه بد نیست به این سؤال پاسخ دهیم که
چگونه می توان از بین انواع مدل های آسانسور، گزینه مناسب را انتخاب کنیم.

برای این منظور باید فاکتورهای زیر را در نظر بگیرید:

1. تعداد افراد جابجا شونده با آسانسور
2. قابلیت حمل بار با آسانسور
3. تعداد طبقات ساختمان
4. کاربری ساختمان (اداری، تجاری، مسکونی)
5. هزینه های نصب و راه اندازی آسانسور
6. هزینه تعمیر و نگهداری آسانسور

مقایسه انواع آسانسور کششی با هیدرولیک

یکی از موضوعات بحث برانگیز مقایسه انواع آسانسور کششی با هیدرولیک است. همانطور که قبلا عنوان شد به دلایلی متعدد نمی توان این دو نوع آسانسور را مقایسه کرد و به این نتیجه رسید که کدام بهتر یا بدتر است. اما اگر هدف از مقایسه بررسی و شناخت ویژگی های عملکردی و مشخصات برای تشخیص کاربرد مناسب باشد می توان به برخی موارد به شرح زیر پرداخت.

آسانسورهای هیدرولیک برای طول مسیر و سرعت کم تا متوسط مناسب هستند. در سوی مقابل آسانسورهای کششی می توانند در ساختمان های بسیار مرتفع و با سرعت بالا عمل کنند. آسانسورهای هیدرولیک و کششی هر دو به تجهیزات ایمنی لازم و کاملی مجهز می شوند ولی در شرایط زلزله سیستم های هیدرولیک عملکرد بهتری دارند. در سیستم های هیدرولیک به علت حذف وزنه تعادل و متعلقات، آزادی عمل بیشتری در طراحی کابین و درب ها وجود دارد و اتاق موتورخانه در پایین مستقر می شود. این در حالی است که در اغلب آسانسورهای کششی اتاق موتورخانه در بالای ساختمان قرار میگیرد.

تفاوت قیمت آسانسور هیدرولیک و کششی

نکته مهم دیگری که در مقایسه انواع آسانسور مطرح می شود قیمت است. قیمت آسانسور تا حدود زیادی بستگی به قطعات، مشخصات و برند آنها دارد. هر دو نوع آسانسور هیدرولیک و کششی خود شامل انواع گوناگونی از سیستم ها و قطعات هستند و قیمت آنها در محدوده وسیعی متغیر است. اما باید توجه داشت که در بررسی قیمت یا به بیانی دقیق تر بررسی اقتصادی نوع سیستم، باید به عوامل دیگری نظیر هزینه های بهره برداری، سرویس و هزینه های زیرساخت توجه نمود.

دلیل وجود آینه در آسانسورها

جالب است بدانید که نصب آینه در آسانسور به دلایل روانی هست چراکه افراد در آغاز دوران استفاده از آسانسور برای جابجایی بین طبقات، همواره از کندی حرکت آن شکایت داشتند. در همین راستا متخصصان امر دریافتند که این مشکل از نگاه کردن آن ها به دیوارهای آسانسور ناشی می شود که کاری بسیار خسته کننده و ملال آور است، بنابراین کاملاً طبیعی است که گذر زمان را بسیار کند جلوه دهد. با توجه به همین دلیل دو راه حل برای حل این مشکل وجود داشت که یکی از آن ها نوسازی مرتب آسانسور و افزایش سرعت آن بود و دیگر منحرف کردن توجه مردم به چیز دیگری که حرکت آسانسور را در نظرشان سریع تر کند؛ بنابراین کاملاً طبیعی است که با توجه به هزینه های سنگین نوسازی آسانسور متخصصین به نصب آینه روی دیواره آسانسور روی آوردند؛ بنابراین امروزه در اغلب آسانسورها شما می توانید با نگاه کردن به آینه سرگرم شوید و از فضای ملال آور درون آن دوری نمایید.

آشنایی با نکات مهم در استفاده از آسانسور

مسلماً استفاده از آسانسور نیز مانند هر وسیله دیگری نیاز به رعایت یکسری نکات ایمنی و درعین حال اجرای فرهنگ درست استفاده از آن هست بنابراین در این بخش از این مقاله در پرشین سازه به ارائه اطلاعاتی مفید در این باب می پردازیم:

• دکمه فراخوان آسانسور مربوط به جهتی که می خواهید بروید (بالا یا پایین) را یک بار فشار دهید و بدانید که با مکرر زدن دکمه های یک آسانسور کابین زودتر فراخوانی نمی شود.
• به طورکلی به علائم آسانسور که رسیدن به طبقه موردنظر شمارا اعلام می کند توجه داشته باشید.
• بافاصله از درهای آسانسور بایستید و برای خروج مسافران آسانسور کنار بایستید و راه بازکنید.
• اگر کابین آسانسور که در حال رسیدن است پر است، سوار نشوید و منتظر دفعه بعد بمانید چراکه ظرفیت وزنی هر آسانسور مشخص هست.
• به یاد داشته باشید که در حوادث آتش سوزی یا مسائل دیگری که ممکن است منجر به اختلال در سیستم برقی ساختمان شود از پله ها استفاده کنید.
• حواستان به جلوی پایتان باشد. ممکن است کابین آسانسور کاملاً هم سطح طبقه قرار نگرفته باشد حتی ممکن است خیلی پایین تر یا بالاتر از طبقه باشد.
• هرگز سعی نکنید جلوی بسته شدن در را بگیرید، منتظر دفعه بعد بمانید.
• اگر درها هنگام توقف آسانسور باز نمی شوند، دکمه باز کردن در را فشار دهید. هنگام خروج از آسانسور فوراً در طبقه موردنظر پیاده شوید.
• اگر کابین بین طبقات توقف کرد، وحشت نکنید، چراکه هوای زیادی در آسانسور وجود دارد و امکان خفگی در آن بالا نیست.
• در هنگام وقوع حادثه از دکمه کمک یا زنگ (آلارم)، تلفن یا ارتباط داخلی برای کمک گرفتن استفاده نمایید. لازم به ذکر است که هرگز سعی نکنید آسانسوری که به صورت غیرمعمول توقف کرده را ترک کنید.

منابع: سیگما – پارس ایمن – بالاکو