مقدمه
لوله کشی گاز عنوان کلی پروژه‌هایی است که به منظور انتقال گاز شهری به نقاط مورد نیاز در بنا انجام می‌شود و می‌تواند شامل توزیع گاز در کل بنا و یا حذف و اضافه کردن این امکان در نقاطی خاص از ساختمان باشد. در سازمان مقررات ساختمان در بحث تاسیساتی بندهای زیادی وجود دارد که هر لوله کش باید کار را به صورت اصولی بدون هیچ گونه اشکال انجام شود . سفارش ها عموما، برای انجام شدن در منازل، شرکت ها، فضاهای اداری و تجاری، رستوران ها و آشپزخانه ها ثبت می شود. این خدمت با توجه به حجم کار انجام شده به دو دسته ی کلی و جزئی تقسیم می شود. نکته بسیار مهم در این خصوص، این است که این خدمت فقط توسط متخصصین دارای مجوز انجام می شود.با ذکر این نکته مهم در ادامه با پله همراه باشید تا در خصوص اصول اجرای لوله کشی گاز به طور مفصل بحث و بررسی کنیم.
لوله کشی گاز خانگی در دو دسته کلی صورت می‌گیرد:
- توکار: یکی از مهم ترین مزیت های این روش، دیده نشدن لوله های گاز در ظاهر ساحتمان و حفظ زیبایی نما ساختمان است.
دراین روش دسترسی به لوله‌ها با باز کردن دریچه یا برداشتن مانع امکان پذیر است. - روکار:در این روش به راحتی می توانید از لوله کشی روکار انشعابات و اتصالات را بگیرید. همچنین دسترسی مستقیم به لوله‌ها امکان‌پذیر است و در صورت هر گونه خرابی و نشتی به راحتی قابل تعویض و تعمیر می باشند. برای اجرای این مورد، باید از جوشکاری برقی با دستگاه رکتیفایر یا دینام جوش (برق مستقیم DC) استفاده کرد. نکته قابل توجه در این است که در این نوع لوله‌کشی استفاده از اتصالات دنده‌ای مجاز نیست. برای حفاظت لوله‌ها و اتصالات روکار باید آنها را طبق استاندارد چربی‌زدایی و زنگ‌زدایی کرد و سپس یک لایه ضد زنگ و یک لایه رنگ روغنی روی آنها اجرا نمود.
تفاوت لوله گاز خانگی روکار و توکار
از مهمترین تمایزات و تفاوت های لوله گاز خانگی روکار و توکار عبارتند از:
- روش اجرا لوله کشی گاز
اصلی ترین تفاوت لوله های توکار و روکار، روش اجرای آن هاست. لوله های روکار قابل مشاهده هستند. اما لوله های توکار از دید پنهان هستند. - نوع پروژه لوله گاز
لوله گاز خانگی روکار به دلیل قرارگیری در فضای داخلی ساختمان و اجرا، برای پروژه های کوچک مناسب است. نظیر لوله کشی گاز واحدهای ساختمانی. اما لوله کشی گاز توکار اغلب برای انتقال گاز شهر به شهر و اساساً پروژه های بزرگ کاربرد دارد. - جنس لوله گاز
جنس لوله های توکار معمولاً از لوله فلزی مانیسمان یا لوله API است. در حالی که لوله روکار معمولاً لوله فولای درزدار می باشد. - مسیر انتقال گاز
لوله های گاز توکار برای مسافت های طولانی استفاده می شوند. اما لوله گاز خانگی روکار باید برای مسیرهای کوچک و در دسترس تر استفاده شود. - شرایط تعمیر لوله گاز
لوله های توکار به دلیل قرارگیری درون زمین یا ساختمان، برای تعمیر نیاز به تخریب است. لوله های روکار به دلیل دسترسی آسان، تعمیر و نگهداری ساده ای دارند. - آسیب پذیری لوله کشی گاز
قرارگیری لوله گاز روکار در فضای بیرونی احتمال آسیب آن را افزایش می دهد. در نتیجه نیاز به تمهیدات و اقدامات خاصی است. لوله های گاز توکار احتمال آسیب کمتری از عوامل خارجی دارند. - عایق کاری لوله گاز
لوله های روکار مرحله خاصی برای عایق کاری ندارند. با رنگ کردن، در برابر زنگ زدگی مقاوم می شوند. اما لوله های توکار باید فرآیند عایق کاری را طی کنند. - سایز و ابعاد لوله گاز
ابعاد و اندازه لوله های توکار بزرگتر از لوله های روکار است.
اجرای لوله کشی گاز روکار
همان‌طور که از اسم این روش اجرای لوله‌کشی مشخص است، تمام اجزای لوله به طور کامل در معرض دید قرار دارند. این روش بیشتر برای دو نوع پروژه مناسب است که عبارت‌اند از:
- ساختمانهای آماده بهره‌برداری
- ساختمانهای در حال بهره‌برداری
اجرای این نوع لوله‌کشی می‌تواند در مجاورت سقف یا کف ساختمان صورت بگیرد. البته اگر در مجاورت سقف ساختمان خطوط لوله تعبیه شوند، ایمنی کار در سطح بالاتری قرار می‌گیرد. معمولاً در اجرای لوله کشی گاز روکار توصیه می‌شود که خطوط لوله در فاصله 10 سانتی‌متری از سقف ساختمان تعبیه شوند تا فضای کافی برای تعمیر و نگهداری لوله‌ها در آینده فراهم شود. انشعابات لوله‌ها به‌صورت عمودی به سمت هریک از یک لوازم گازسوز در ساختمان کشیده می‌شوند. البته قبل از آنکه به محل مصرف برسد باید حتماً به حالت افقی دربیاید و سپس شیر مصرف برای آن تعبیه شود.
اجرای لوله کشی گاز توکار
این نوع لوله کشی گاز در معرض دید قرار ندارد. معمولاً در زمانی که یک ساختمان به مراحل پایانی سفت‌کاری خود می‌رسد، کار لوله‌کشی توکار نیز آغاز می‌شود. از نظر زمانی، بهترین زمان برای اجرای لوله کشی گاز توکار آخرین مرحله از اجرای لوله‌کشی تأسیسات ساختمان است. بعد از اتمام فرآیند احداث ساختمان، برای دسترسی به خطوط لوله گاز باید حتماً دریچه‌ای برداشته شود یا مانعی تخریب شود.
لوله‌های گاز توکار که در داخل ساختمان تعبیه می‌شوند، بار مرده زیادی را تحمل نمی‌کنند. به همین دلیل نیاز به تدابیر خاصی برای جلوگیری از وارد شدن آسیب احتمالی ناشی از فشار خارجی به آنها نیست. اما در مقابل خطوط لوله‌کشی که در محوطه‌هایی مثل پارکینگ‌ها اجرا می‌شوند، بار زیادی را باید تحمل کنند. به همین دلیل حتماً باید به‌صورت دفنی و داخل کانال اجرا شوند. پس از اتمام لوله کشی نیز داخل کانال باید با ماسه پر شود تا نقش ضربه‌گیر را برای لوله ایفا کند. همچنین اگر به هر دلیلی امکان نفوذ آب به داخل کانال وجود دارد، باید اطراف آن به‌خوبی قیرگونی شود تا مانع از وقوع این اتفاق شویم. عمق اجرای لوله کشی گاز توکار در محوطه‌های بیرونی به‌صورت زیر تعیین می‌شود:
- اگر محل تردد خودروهای سبک و نیمه‌سنگین باشد، عمق 40 سانتی‌متر کفایت می‌کند.
- اگر خودروهای سنگین یا فوق سنگین از محل عبور می‌کنند باید عمق یک متری لحاظ شود.
جنس انواع لوله های گاز
- فولاد
- مس
- برنج
- فولاد گالوانیزه
- لوله‌های فولادی بدون درز
- لوله جوشکاری شده (با روش جوشکاری مقاومتی الکتریکی (ERW)
- لوله‌های جوشکاری شده (با روش جوشکاری قوسی زیر پودری طول (LSAW)
- و یکی از پرفروش ترین نوع آن ها (API) می باشد که برای انتقال گازهای خانگی و کارخانه‌های صنعتی استفاده می‌شود. این نوع لوله ها در قالب شاخه های ۶متری در بازار وجود دارند.
شما متناسب با نیازتان می‌توانید نوع متفاوتی از لوله را انتخاب کنید که در نهایت بر قیمت متری لوله کشی گاز نیز اثر می‌گذارد.
بهترین لوله برای لوله کشی گاز ساختمان
برای اینکه بتوانید بهترین لوله گازی ساختمان را پیدا کنید؛ باید بدانید که قصد دارید لوله کشی را به صورت توکار انجام دهید یا روکار؟ انتخاب گزینه مناسب برای لوله کشی گاز ساختمان، بستگی به فشار سیالی دارد که در داخل لوله جریان دارد. بر این اساس برترین محصولاتی که می‌توانید برای این منظور استفاده کنید؛ از قرار زیر هستند:
فولاد
بیشتر لوله‌هایی که به صورت روکار برای انتقال گاز در ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ از جنس فولاد هستند. رایج‌ترین نوع لوله‌های فولادی گازی، لوله سیاه است که از فولاد با روکش اکسید آهن و فلز ساخته می‌شود. این محصولات بیشتر برای کارگاه‌ها و مکان‌هایی استفاده می‌شوند که زیبایی در آنها در اولویت نیست و بیشتر مناسب بودن قیمت اهمیت دارد. اما اگر از لوله‌های سیاه در منازل یا ادارات استفاده شود؛ معمولا یک لایه رنگ پوششی بر روی آنها زده می‌شود. پس اگر به دنبال یک محصول مقرون به صرفه برای انتقال گاز شهری یا لوله کشی شوفاژها در خانه یا اداره خود هستید؛ پیشنهاد ما به شما خرید لوله سیاه است.
گالوانیزه گرم
یکی دیگر از انواع لوله‌های فولادی که برای لوله کشی گاز ساختمان به صورت روکار مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ لوله گالوانیزه گرم است. این محصولات با روکشی از جنس روی پوشانده شده‌اند که مقاومت آنها را در برابر خوردگی و زنگ زدن افزایش می‌دهد. اگر لوله گالوانیزه گرم را برای انتقال گاز شهری در خانه یا اداره خود انتخاب کنید؛ تا ۲۵ یا ۳۰ سال دیگر نیازی به تعویض یا حتی بازبینی لوله‌ها نخواهید داشت. زیرا این محصولات دارای مقاومت و ضخامت زیادی هستند و به خوبی در برابر عوامل آسیب‌زای محیطی ایمن شده‌اند.
پلی اتیلن
یکی دیگر از رایج‌ترین لوله‌هایی که برای گازکشی ساختمانها استفاده می‌شود؛ لوله پلی اتیلن گازی است. این محصول وزن بسیار کمتری در مقایسه با دیگر موارد مشابه دارد و به همین دلیل حمل و نقل آن ساده‌تر است. به علاوه خرید لوله پلی اتیلن گازی باعث می‌شود که هزینه‌های انتقال گاز در متراژ زیاد، به شکل قابل توجهی کاهش پیدا کند. از سوی دیگر این محصولات طول عمر زیادی داشته و در برابر خوردگی یا سایش بسیار مقاوم هستند. انواع لوله‌های PE را می‌توان به صورت روکار یا توکار برای انتقال گاز مورد استفاده قرار داد؛ زیرا دارای جداره محکمی هستند و می‌توانند به خوبی فشارهای بیرونی را تحمل کنند.
لوله مانیسمان
بهترین گزینه برای لوله کشی گاز به صورت توکار، لوله مانیسمان است. این محصول در دسته لوله‌های فلزی قرار می‌گیرد که دارای سطح یکنواخت و بدون درز است. همین موضوع باعث شده که استحکام بسیار زیادی در برابر فشارهای سیال داخلی و عوامل آسیب‌زننده بیرونی داشته باشد؛ در نتیجه در صورت قرار گرفتن در داخل کار، می‌تواند به خوبی فشارها و آسیب‌ها را تحمل کند. قیمت لوله مانیسمان با توجه به موارد مختلفی تعیین می‌شود که اصلی‌ترین آن سایز لوله است. یکی از پرفروش‌ترین انواع این محصول برای انتقال گاز، لوله مانیسمان سبک یا رده ۲۰ است.
شیرهای مورد استفاده در اجرای لوله کشی گاز
همان‌طور که می‌دانید شیرهای (Valve) مختلفی در بازار تولید می‌شوند که هرکدام در اجرای خطوط پایپینگ کاربرد خاصی دارند. برای خطوط لوله کشی گاز معمولاً از شیر ربع‌گرد توپی استفاده می‌شود. این شیرها بر مبنای اندازه به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- شیر برنجی: شیرهای تا اندازه 2 اینچ از جنس برنج تولید می‌شوند و اتصال آنها نیز دنده‌ای است.
- شیر فولادی: شیرهای با اندازه بیش از 2 اینچ از جنس فولاد تولید می‌شوند و اتصال آنها فلنجی، جوشی یا دنده‌ای است.
عایق‌کاری در اجرای لوله کشی گاز
یکی از مهمترین تهدیداتی که خطوط لوله‌کشی گاز را در معرض خطر می‌دهد، خوردگی است. بسته به اینکه خطوط لوله به‌صورت روکار یا توکار اجرا شوند، خوردگی یک خطر جدی به‌حساب می‌آید که حتماً برای جلوگیری از آن فکری کرد. علاوه بر عوامل خارجی باید فشار داخل لوله‌ها را نیز به‌عنوان یک عامل مخرب تأثیرگذار روی پوشش داخلی و خارجی لوله در نظر گرفت. همین مسئله باعث می‌شود که انتخاب و اجرای عایق مناسب برای لوله‌ها به یکی از مهمترین نکات در اجرای خطوط لوله‌کشی گاز تبدیل شود. عایق‌کاری لوله‌ها به دو صورت انجام می‌شود:
1. عایق‌کاری لوله گاز روکار
بهترین راه برای محافظت کردن از لوله‌های گاز روکار، رنگ‌آمیزی آنها است. البته باید توجه داشته باشید که قبل از رنگ‌آمیزی حتماً باید بدنه خارجی لوله از آلودگی‌ها و چربی‌ها پاک شود. بنزین بهترین ماده برای تمیزکردن سطح لوله‌های گاز به شمار میرود. البته می‌توانید با مواد شیمیایی اسیدی ضعیف نیز این کار را انجام دهید. بعد از تمیزکردن با بنزین، سطح لوله‌ها را با کمک برس تمیز می‌شود. در انتها نیز لوله‌ها رنگ‌آمیزی می‌شوند. البته باید انتخاب رنگ بسته به میزان رطوبت موجود در محیط صورت بگیرد.
2. عایق‌کاری لوله گاز توکار
برای عایق‌کاری و محافظت از لوله‌های گاز توکار از پرایمر و نوار استفاده می‌شود. بعد از اجرای کامل خط لوله به‌مانند لوله‌های روکار باید یک مرتبه چربی‌زدایی از سطح لوله به طور کامل صورت بگیرد. پس از آن نوبت به استفاده از قلم‌مو می‌رسد تا سطح لوله را به کمک آن پرایمر بزنیم. البته پرایمر زنی باید در شرایط جوی مساعد انجام شود. به‌عنوان مثال زمانی که دمای هوا کمتر از 5 درجه سلسیوس است، نباید اقدام به پرایمر زنی کرد. بعد از اتمام پرایمر زنی باید تا زمانی که اثر انگشت روی لوله باقی نماند منتظر بمانیم.
در نهایت باید با استفاده از نوار روی سطح لوله را کاملاً پوشاند. نکته ضروری این است که حتماً باید توجه داشته باشید که نوار و پرایمر با هم سازگار باشند. بهترین راه برای اینکه از این موضوع آسوده‌خاطر باشید این است که هر دو محصول را از یک برند تهیه کنید. نوارپیچی دور لوله باید باحوصله و به‌صورت یکدست انجام شود.
بازرسی‌های لازم پس از اجرای لوله کشی گاز
کنترل کیفیت اجرای لوله کشی گاز باید حتماً بعد از اتمام کار به‌دقت انجام شود. با توجه به حساسیت لوله‌های گاز و اینکه کوچک‌ترین سهل‌انگاری می‌تواند فجایع جبران‌ناپذیری را به دنبال داشته باشد، لازم است که حتماً کنترل کیفیت خطوط لوله‌کشی به‌دقت صورت بگیرد. در همین راستا دو آزمایش تعریف شده است که به‌صورت خلاصه به معرفی آنها می‌پردازیم:
1. آزمایش استحکام
در این آزمایش هدف بررسی میزان استحکام بدنه لوله، اتصالات و شیرها تحت فشار بالا است. برای این منظور تمام سرهای آزاد خطوط لوله‌کشی و شیرها به طور کامل مسدود می‌شوند. سپس به کمک پمپ و کمپرسور هوا تا فشار 30 پوند بر اینچ مربع داخل خطوط لوله‌کشی به مدت یک ساعت جریان پیدا می‌کند. درصورتی‌که نشتی از هیچ بخشی رخ ندهد، استحکام لوله‌کشی گاز تأیید می‌شود.
2. آزمایش نشتی
آزمایش نشتی باهدف بررسی صحت و دقت فرآیند جوشکاری صورت می‌گیرد. در آزمایش استحکام افت فشارهای جزئی ناشی از جوشکاری نامناسب تشخیص داده نمی‌شود. آزمایش نشتی با فشار 10 پوند بر اینچ مربع به مدت حداقل 24 ساعت انجام می‌گیرد. اگر در طول این 24 ساعت هیچ‌گونه افتی فشاری در بخش‌های مختلف اجرای لوله کشی گاز به‌ویژه محل اتصالات جوشی رخ ندهد، آزمایش نشتی نیز با موفقیت پشت سر گذاشته می‌شود.
وظایف مجری گاز چیست :
وظیفه مجری گاز یا جوشکار گاز، آن است که نقشه های اجرایی تهیه کرده، به تایید مهندس ناظر سازمان نظام مهندسی که معرفی گردیده است، رسانده و با رعایت کلیه ضوابط استاندارد مبادرت به اجرای لوله کشی گاز توکار یا لوله کشی گاز روکار نمایند.
در صورتیکه مجری تخلفی در این حوزه نماید، علاوه بر تعهدات آتی خود، کارفرما نیز درگیر مشکلاتی خواهد بود. یادآور می گردیم که شرکت تاسیساتی تعهدی طولانی مدت در حفظ کیفیت لوله کشی گاز دارد.
مراقب باشید مجری گازی انتخاب نمایید که هم تجربه کافی و هم سابقه کافی در این حوزه داشته باشد. از پذیرش جوشکار گاز با تجربه پایین و عدم رعایت پروتکل‌ها پرهیز نمایید.
مسئولیت اجرا و تست نهایی لوله کشی گاز توکار تا پایان کار، بر عهده شرکت تاسیساتی گاز می باشد.
بخشی از پرداختی شرکت تاسیساتی گازرسانی، به عنوان حسن انجام لوله کشی گاز توکار، بعد از تاییدیه نهایی توسط سازمان نظام مهندسی انجام می گردد.
اصول طراحی لوله کشی گاز :
مهندس ناظر گاز در محل پروژه حاضر شده و مسیرهای پیشنهادی شرکت تاسیساتی گاز یا مجری گاز را بررسی و با لحاظ کردن استانداردهای لوله کشی گاز توکار، تایید یا اصلاح خواهد نمود. هرگونه تغییر در مسیرهای لوله گاز که قبلا به تایید ناظر رسیده است، باید با اطلاع ناظر گاز صورت گیرد.
در صورت تغییر مسیر خودسرانه و بدون هماهنگی ناظر گاز، در پایان اجرای تاسیسات دچار مشکل خواهید شد.
در طراحی خطوط لوله گاز نکات فنی مهمی وجود دارد که جز قوانین لوله کشی گاز توکار می باشد.
- لوله‌های رایزر اصلی ورودی ساختمان (منظور قبل از کنتور گاز) کاملاً روی کار باشد. به هیچ عنوان هیچ قطعه ای از مسیر رایزر ورودی، از محل رگلاتور کوچه تا محل کنتورها، نباید داخل کار قرار گیرد.
- نسور دارای ویبره و لرزش بوده که به مرور زمان باعث صدمه به جوشها و اتصالات گازی می گردند. این کار باعث شکنندگی لوله ها و محل های جوش خواهد شد.
- لوله های گاز از نزدیک انواع کنتور گاز یا جعبه فیوز داخل واحد ها، عبور نکند.
- طراحی محل شیرآلات بسیار اهمیت دارد.
شیر قطع کن گاز باید جایی در محل ورودی واحد و کاملاً در دسترس و ارتفاع ۱۶۰ سانتی متر از کف تمام شده قرار گیرد. قرارگیری شیرآلات گاز داخل کمد، پشت کمد، پشت درب یا هر جایی خارج از دسترس ممنوع می باشد.
باید در خطرات احتمالی، موقع خروج و فرار از خانه یا به محض ورود کمک یا آتش نشان، دسترسی به فلکه اصلی وجود داشته باشد.
نکات ایمنی در لوله کشی گاز:
- شیر پکیج باید با فاصله مناسب در زیر پکیج یا مجاور پکیج قرار گیرد.
- در صورت وجود روشنایی گاز، باید محل روشنایی در مسیر دمیدن کولر قرار نگیرد.
- عبور لوله های گاز از کف سرویس حمام و سرویس توالت مجاز نمی باشد. این عمل باعث نفوذ آب و زنگ زدگی لوله و پوسیدگی زودهنگام آن خواهد شد. این اتفاق ساختمان را دچار فاجعه خواهد کرد.
- رابط ورودی بالای رگلاتور گاز، باید در فاصله مناسبی از رگلاتور گاز قرار گیرد.
- طراحی جای کنتورهای گاز باید در جای مناسبی از مشاعات مانند پارکینگ باشد.
- محل عبور اتومبیل ها و جاهای ضربه گیر مجاز نیست.
- فاصله کنتورهای گاز از محل کنتورهای برق الزامی می باشد.
- طراحی شیر قطع کن ثانویه و نیز شیر قفل دار در کنار کنتور های هر واحد الزامیست.
- لوله های گاز در مسیر عبور به طبقات حتماً باید از مشاعات عبور نمایند و لوله هیچ واحدی از داخل واحد دیگر عبور نکند
- شیر اجاق گاز باید با فاصله مناسب از محل شعله و خود گاز قرار گیرد. فاصله ۳۰ سانتی متر استاندارد است. لذا دوری بیش از حد نیز مجاز نیست و استفاده از شلنگ طولانی در کار ممنوع است.
رعایت استانداردهای دودکش گاز:
از جمله مهمترین خطرات لوله کشی گاز توکار، عدم رعایت استانداردهای دودکش می باشد.
بسیاری از حوادث که در تاسیسات ساختمان و در ساختمانهای قدیمی ملاحظه می کنید، ناشی از نفوذ دود از محل نادرست دودکشها به مجرای تنفسی داخل ساختمان می باشد. لذا با مطالعه موارد زیر، با استاندارد نصب دودکش آشنا شوید.
استانداردهای نصب دودکش :
در نصب دودکش های گاز، دو نکته قابل تأمل است.
- انتخاب مسیرهای درست دودکشها که با نظارت ناظر سازمان نظام مهندسی صورت می‌گیرد.
- استفاده از متریال و دودکش های مناسب در عبور دود از مصرف‌کننده به پشت بام، مخصوصاً در محل بندها و اتصالات دودکش می‌باشد.
در گذشته به اشتباه، دودکش ها به صورت سر به سر قرار گرفته و دور آن با نوعی ملات اندود می گردید. در اثر نشست ساختمان، دودکش دچار ترک شده و دود به محل سقف کاذب ها نفوذ و وارد ساختمان می گردید.
شما موظفید در محل بندهای دودکشها، از بوشن های مناسب همان دودکش سیمانی استفاده نمایید. عملکرد دودکش به این صورت است که دو سر لوله به صورت نر وارد مادگی دو طرف بوشن می گردد. لذا در اثر لرزش و نوسانات ساختمان دچار ترک نمی گردد.
یکی دیگر از نکات بسیار بسیار جدی که متاسفانه در بسیاری از ساختمانها لحاظ نمی گردد، فاصله یا گپ مناسب بین دودکش و محل سقف کاذب می باشد. دودکش در محل عبور از سقف ها به هیچ عنوان نباید با سقف کاذب در تماس باشد.
به طور مثال : اگر لوله ۲۰ سقف را سوراخ کرده و به بالا میرود، در سقف کاذب به فاصله ۵ الی ۷ سانتی متر از لوله رابیس کاری شده و کاملاً منافذ بسته می‌گردد. باید طوری عمل نمایید که بر فرض اگر روزی دودکش دچار صدمه گردید، دود به محل سقف کاذب عبور نکند.
مهار کردن وزن دودکش های سیمانی در ساختمان نیز از مسائل جدی است. استفاده از ملات جهت تحمل وزن دودکش مجاز نیست و باید از بست های مناسب این کار استفاده گردد.
مقررات و استانداردهای عبور دودکش :
دقت فرمایید که عملکرد دودکش در ساختمان، امنیت جان مصرف‌کننده می باشد. هرگونه کوتاهی در پروتکل های اجرایی دودکش ساختمان، باعث ایجاد فضای فجایع در آینده می گردد.
یکی از اشتباهات رایج در اجرای دودکش، عبور دودکش از درز انقطاع ساختمان می باشد. مراقب باشید این اتفاق در ساختمان شما را ندهد.
زمانی در برخی ساختمانهای قدیمی، دودکش رو به نما یا رو به حیاط یا تراس رها می شد. اگر ناچار شدید در ساختمان های کم ارتفاع دودکش به سینه ساختمان وصل نمایید، پس از خروج از ساختمان یک لوله عمودی در نما به ارتفاع ۱ الی ۲ متر اجباری می باشد. (همراه با کلاهک مناسب )
البته عدم بادگیر بودن دودکش نیز نکته جدی است. توصیه می گردد کلیه دودکشها به پشت بام امتداد یابد.
استفاده از کلاهک H نیز یکی از واجبات در دودکش ساختمان می باشد. سایز دودکش های هر مصرف کننده نیز با توجه به ملاحظات مباحث مقررات ملی ساختمان صورت گیرد.
۱۰ نکته مهم:
- نوع طراحی لوله کشی به گونه ای باشد که کمترین مسیر را داشته باشیم.
- لوله ها در محل هایی قرار بگیرند که کمترین خوردگی را داشته باشند.
- بخش‌های مشترک گازکشی واحدها، نباید از داخل ملک خصوص رد شود
- اجرای شیر قفلی، در ابتدای لوله کشی الزامی است.
- حداکثر طول لوله اصلی از علمک تا کنتور ۲۵ متر باشد.
- لوله، شیر آلات، اتصالات مجاز مطابق استانداردهای ذکر شده در بند ۴-۴-۱۷ مبحث ۱۷ مقررات ملی ساختمان می باشد.
- برای کلیه ساختمانهای عمومی و خاص از لوله های بدون درز استفاده شود.
- انتخاب قطر مناسب برای گازکشی، بر اساس حداکثر افت فشار مجاز، حداکثر مقدار گاز مصرفی مورد نیاز، طول گازکشی و چگالی گاز محاسبه می‌شود.
- کنتور گاز باید در نزدیک‌ترین نقطه به در ورودی ساختمان و در ملک مشترک نصب شود
- کنتور برق با کنتور گاز حداقل باید ۵۰ سانتی‌متر فاصله داشته باشد
برخی از مشکلاتی که در لوله کشی گاز ممکن است اتفاق بیفتد:
- نشت گاز
- زنگ زدگی
- قطرنامناسب لوله
- اتصالات نادرست
- و….
پیامدهای همه این مشکلات نشت گاز و انفجارهای احتمالی است. که باعث ایجاد هزینه های جبران ناپذیر می شوند.
سخن پایانی
شناخت بهترین لوله برای لوله کشی گاز ساختمان بسیار اهمیت دارد؛ زیرا کیفیت و طول عمر این محصولات، به طور مستقیم به ایمنی و سلامت ساکنان ساختمان برمی‌گردد. قبل از خرید این محصولات باید تصمیم بگیرید که قصد دارید لوله‌ها را به صورت روکار نصب کنید یا توکار؟ پس از آن می‌توانید انواع لوله مانیسمان سبک را برای لوله کشی گاز به صورت توکار خریداری کنید. همچنین انواع لوله‌های فولادی و پلی اتیلن گازی هم برای لوله کشی روکار مناسب هستند.
منبع:
فیدارکارا – به فیکس– روشاک– اتصالات گاز آریا– فولاد جهان مهر